Brooklyn

Huh? Heeft de vrouwenemancipatie nooit plaatsgevonden? De makers van Brooklyn hebben hem in elk geval gemist. In een keurig aangeharkt Brooklyn zien we kuise jongedames nette jongemannen ontmoeten. Punt.

Brooklyn zit vol elementen waar feministen van zouden kunnen smullen. De Ierse Eillis (Saoirse Ronan) laat alles achter om in haar uppie naar Amerika te emigreren. Het zijn de jaren vijftig en Eillis wordt omringd door vrouwen. Om te beginnen twee zussen en een moeder (geen vader), op haar bootreis een helpende vriendin (geen jonkvrouw-­reddend prinsentype) en daarna een hospita en vrouwelijke huisgenoten. Met de Bech­del­test — een maatstaf voor de representatie van vrouwen in film — zit het wel snor, zou je denken. Eillis is ondernemend, geliefd, ze studeert en heeft een baan. En toch gaat alles pas beter als ze de juiste man ontmoet.
Van alle kanten zijn de ogen op de Ierse regisseur John Crowley gericht. Eerder liet hij een uitzonderlijke fijngevoeligheid zien in zijn Boy A (2007), over een twintiger die na een jarenlange gevangenisstraf moet re-integreren. Crowley’s nieuwe film Brooklyn sleept verschillende belangrijke nominaties binnen, waaronder drie Oscars voor de beste film, het beste bewerkte scenario en de beste actrice. Ach. Laat actrice Saoirse Ronan die prijs toch niet winnen voor een rol waarbij ze in haar spel varieert tussen een huilbui en zo nu en dan een bijdehand grapje. Zo vilein als ze was als dertienjarig meisje in Atonement (Joe Wright, 2007), zo spannend onaangepast als in Hanna of zo vreemd en ongrijpbaar als in The Grand Budapest Hotel: van dat veelzijdige talent zien we hier weinig terug.
De film doet denken aan de als-je-maar-trouwt-problematiek van Jane Austen. Maar de reden dat boekverfilmingen als Pride and Prejudice en Sense and Sensibility werken, is dat ze aantonen dat er juist méér is dan alleen het ontmoeten van een potentiële echtgenoot. Er zijn onderonsjes met zussen en confrontaties met vreselijke moeders. Er wordt gelogen en bedrogen. Bovendien zijn er slechte kerels die je misleiden of verlaten voor een ander. Het is steeds wachten op de volgende intrige.
Zo niet in Brooklyn. Vrijwel iedereen is vriendelijk en betrouwbaar. Na een uur krijgen we eindelijk een beetje drama en dat loopt met een sisser af. En ja, de kostuums zijn schitterend. Ze maken een evolutie mee: van sober dorps naar elegant stads. Ook de nauwkeurigheid waarmee de omgeving is vormgegeven, valt op. En tegelijk stoort die zorgvuldigheid. Het Brooklyn van de jaren vijftig is hier veel te braaf.
Op de achtergrond speelt een groter the­ma voor Eillis. Ze heeft heimwee en moet aarden op een nieuwe plek. Daarin had Brook­lyn op een hoger niveau iets kunnen vertellen over emigratie. Maar uiteindelijk heeft de film alleen maar interesse in de hoofdpersoon als het gaat om haar relatie tot mannen. Daar kun je nu echt niet meer mee aankomen.

Laura van Zuylen