A Story of Children and Film

Van verlegen tot brutaal

  • Datum 29-08-2013
  • Auteur
  • Gerelateerde Films A Story of Children and Film
  • Regie
    Mark Cousins
    Te zien vanaf
    01-01-2013
    Land
    Groot-Brittannië
  • Deel dit artikel

Volgens Mark Cousins is er geen kunstvorm die zo veel plaats voor kinderen heeft ingeruimd als film. Als bewijs struinde hij door de wereldcinema en monteerde zijn oogst tot een innemende verkenning.

Door Leo Bankersen

Na zijn imposante vijftiendelige reis door de filmgeschiedenis The Story of Film heeft Mark Cousins nog een aardige toegift. In A Story of Children and Film, dat onder veel bijval in Cannes in première ging, past hij zijn beproefde aanpak toe op films met kinderen. Cousins zou natuurlijk Cousins niet zijn als hij niet een eigenwijze persoonlijke noot had toegevoegd. A Story of Children and Film volgt geen historische lijn, maar gaat uit van een twaalf minuten durende home movie die Cousins van zijn spelende nichtje Laura en neefje Ben schoot. Hij ziet hoe die in hun spel een breed scala aan expressies laten zien — van verlegenheid en behoedzaamheid tot brutaliteit en uitdagend fantasiespel. Dit gebruikt hij als een manier om de vele fragmenten uit films uit 25 landen te groeperen. Er zijn klassiekers bij als E.T., maar zijn voorkeur gaat uit naar minder bekende, maar vaak even bijzondere voorbeelden.
Juist dat laatste geeft deze caleidoscopische verzameling een onmiskenbare charme. Er schuilt zelfs een zekere poëzie in het naast elkaar zetten van die kinder­ogen uit bijvoorbeeld Gele aarde (China), An Angel at My Table (Nieuw-Zeeland) en Children in the Wind (Japan). Ondersteund door de karakteristieke, nadrukkelijk aanwezige voice-over van Cousins zelf ontwikkelt zijn film zich als een innemende kijkoefening die aanvankelijk intrigerend is, maar gaandeweg toch te veel op een soort inventarisatie gaat lijken. Je gaat ondanks alles verlangen naar een groter verhaal.
Dat trekt gelukkig weer wat bij wanneer hij overstapt op bredere thema’s die opduiken in films over kinderen. Het meest kenmerkend voor de kinderwereld is misschien wel de manier waarop ze hun fantasie gebruiken. Dat kan zelfs leiden tot een rolwisseling tussen kinderen en volwassenen, zoals in de Poolse film Crows en ons eigen Kauwboy. Andere thema’s die vaak opduiken zijn avontuur, dromen en eenzaamheid.
Zijn ontdekkingstocht prikkelt vooral door de grote verscheidenheid aan voorbeelden. Cousins’ observaties zijn vaak raak, maar dreigen ook wel eens gekunsteld te worden. Dat laatste geldt zeker voor de manier waarop hij de schilderkunst van Van Gogh in zijn beschouwing probeert in te passen. Ook zo’n afrondend zinnetje als "films zijn als kinderen, en kinderen zijn als films" is pretentieuzer dan nodig was geweest.

(Weer)zien
A Story of Children and Film mag dan afwisselend bewonderenswaardig en irritant zijn, het wekt in ieder geval wel het verlangen om tenminste een aantal van de aangehaalde films in hun geheel (weer) te gaan zien. EYE voorziet daar in bescheiden mate in door rond A Story of Children and Film enkele van de films te vertonen waar Cousins fragmenten uit heeft gebruikt. Dit randprogramma met middag- en avondvoorstellingen voor kinderen en volwassenen gaat op 21 september van start.
Het biedt bijvoorbeeld een unieke kans om Kauwboy en Kes, die vaak met elkaar in verband worden gebracht, nu ook daadwerkelijk naast elkaar te zien. Cousins gebruikt Kauwboy als voorbeeld van rolwisseling, terwijl de kinderverbeelding hier ook een belangrijke plaats inneemt. Kes is het meesterwerk van Ken Loach over een jongen en zijn valk.
Een ander buitenkansje is het weerzien met de debuutfilm van Andrej Tarkovski, De stoomwals en de viool, over de vriendschap tussen een muzikaal jongetje en een arbeider. Klassenverschil vervangt hierin het leeftijdsverschil, aldus Cousins. Bergmans theaterfilm Fanny en Alexander draait het nog verder om. Daarin kijken we samen met kinderen naar de wereld der volwassenen. De verschillen tussen kinderen en volwassenen vallen vrijwel helemaal weg in Buñuels grimmige klassieker Los olvidados over de sloppenjeugd in Mexico-Stad.
De enige titel in dit programma die echt als kinderfilm te boek staat is de klassieker Le ballon rouge. Een kinderfilm ja, maar tegelijkertijd een prachtige poëtische beschouwing over een eenzaam jongetje dat opgaat in zijn eigen wereld, en tegelijkertijd een symbolische vertelling over het afscheid van de kindertijd. Ook een heel mooi onderwerp.


Randprogramma EYE
9 films uit 9 landen

Negen van de films die Mark Cousins belicht in A Story of Children and Film zijn ook compleet in EYE te zien.

(Niet alleen) Voor kinderen
Kauwboy | 21 september, 15.00 uur
Kes | 22 september, 15.00 uur
The Kid | 28 september, 17.00 uur
De rode ballon + Crin blanc | 5 oktober, 11.00 uur
De stoomwals en de viool | 6 oktober, 15.00 uur

Voor volwassenen
An Angle at My Table | 23 september, 16.00 uur
El espiritu de la colmena | 27 september, 16.45 uur
Fanny & Alexander | 29 september, 10.30 uur
Los Olvidados | 2 oktober, 16.00 uur


Lezersaanbieding
Speciale voorpremière

Een jaar na The Story of Film is er nu A Story of Children and Film. Mark Cousins vervolgt zijn reis door de filmgeschiedenis met een ontroerend essay over film door kinderogen.

Filmkrantlezers gaan met korting naar de speciale voorpremière van A Story of Children and Film op maandag 23 september om 19.00 uur in EYE. Met inleiding door Filmkranthoofdredacteur Dana Linssen.
Op vertoon van deze Filmkrant aan de kassa van EYE betaalt u €7,50 i.p.v. €10,- voor A Story of Children and Film of een van de 9 klassiekers uit het randprogramma (voor de titels zie hierboven).

Zo lang de voorraad strekt, niet geldig in combinatie met andere aanbiedingen | Met dank aan ABC Theatrical Distribution — Cinemien en EYE.