A Different Man

De fysiek misvormde Edward ervaart een kloof tussen hoe hij zich voelt en hoe de buitenwereld hem ziet. Die kloof blijkt niet kleiner te worden als zijn uiterlijk wél aan het maatschappelijk ideaal voldoet.

“Als je ongelukkig bent, komt dat altijd doordat je niet accepteert wat is”, adviseert een buurman ongevraagd aan Edward. Die heeft een aangeboren aandoening, waardoor zijn gezicht ernstig misvormd is. Extra lastig, omdat hij een leven als acteur ambieert. De enige rollen die hij krijgt, zijn in uiterst badinerende bedrijfsfilmpjes waarin kantoormensen uitgelegd krijgen hoe ze wel en vooral niet op fysiek afwijkende collega’s moeten reageren.

De waarheid als een koe van zijn buurman is voor Edward dan ook moeilijk te slikken – wat gaat acceptatie eraan veranderen dat men hem niet wil zien? “Ze treiteren me en smeken me mijn gezicht te tonen, maar draaien walgend weg als ik dat doe”, schrijft hij in een schaars moment van openhartigheid op een oude typemachine. Die geeft hij later cadeau aan zijn nieuwe buurvrouw Ingrid (Renate Reinsve), een spontane toneelschrijver die tot Edwards verbazing haar leven voor hem opent.

Net als het ongemakkelijk begint te worden dat de rol van Edward wordt gespeeld door Sebastian Stan, in realiteit een klassieke Hollywood-hunk, komt de adder van A Different Man onder het gras vandaan. Edward krijgt via een experimentele ingreep (“Er is slechts een gematigde kans op sterfte”, prijst zijn arts aan) de kans zijn misvormingen te verhelpen. Na de operatie zal ongetwijfeld de wereld aan zijn voeten liggen. Maar zijn gedroomde acteerdoorbraak blijkt er juist verder mee uit zicht te raken: de hoofdrol in een toneelstuk dat Ingrid baseerde op de oude Edward, gaat nu naar Oswald (Adam Pearson). Die is net zo misvormd als Edward was, maar verder in alle opzichten diens tegenpool: joviaal, levenslustig en zelfverzekerd.

Pearson, een activist voor representatie van mensen met een fysieke afwijking, is onder filmliefhebbers vooral bekend van zijn bijrol in Under the Skin (Jonathan Glazer, 2013). Een hoofdrol speelde hij in Aaron Schimbergs vorige speelfilm Chained for Life (2018). Die indiefilm, in Nederland alleen op festivals vertoond, speelde al schertsend met de thema’s waarmee Schimberg in A Different Man op een grotere schaal aan de haal gaat: acteren, maskers, identiteit en het soms immense verschil tussen hoe we onszelf zien en hoe de wereld naar ons kijkt.

Het is een mannelijke tegenhanger, kun je zeggen, van de uitgesproken vrouwelijke blik die Coralie Fargeat vorige maand op die thema’s wierp in The Substance. Met wat minder bloederige details dan die film, maar zeker zoveel prikkelende ideeën. In nog geen twee uur zet Schimberg onze diepgewortelde ideeën over de relatie tussen uiterlijk en innerlijk schoon meerdere keren op zijn kop.