600 Miles

Tim Roth als ervaren Amerikaanse politieman die ontvoerd wordt door een jonge en onzekere Mexicaanse wapensmokkelaar. Dan verwacht je vuurwerk.

Debutant Gabriel Ripstein zegt in interviews de clichés van de misdaadfilm te willen vermijden, maar 600 Miles is natuurlijk niet de eerste roadmovie waarin het vooral om de personages draait. Ook arthouse kent clichés: de manier waarop de film eindigt en de shots waarin we minutenlang achter het achterhoofd van de hoofdpersonages aanlopen mogen zo langzamerhand wel zo gekwalificeerd worden. Zeker in het begin van 600 Miles dringt de herinnering aan Gus van Sants Elephant zich op. Waarom anders zouden die zenuwachtige Amerikaanse jongeman en zijn Mexicaanse vriend Arnulfo (Kristyan Ferrer) zoveel aanvalswapens kopen?
Scènes waarin Amerikaanse adolescenten zonder veel problemen moordtuig aanschaffen blijven schokkend, maar gelukkig kijken we niet naar de aanloop tot weer een schoolschietpartij. Onschuldig is het handeltje van Arnulfo echter ook niet. Hij koopt wapens in de VS en smokkelt die de grens over voor een Mexicaans drugskartel.
Dat schijnt praktijk te zijn. 600 Miles speelt zich af tegen de achtergrond van Operation Fast and Furious. Het Bureau of Alcohol, Tobacco, Firearms and Explosives (ATF) liet tussen 2009 en 2011 ongehinderd wapentuig verkopen aan Mexicaanse smokkelaars als Arnulfo, in de hoop zo de verantwoordelijk drugskartels op te kunnen sporen. De ‘gecontroleerde doorvoer’ werd een fiasco. Tweeduizend wapens belandden in Mexico; naar schatting zijn veertienhonderd daarvan nog altijd vermist.
Tim Roth speelt in 600 Miles de rol van ATF-agent Hank Harris. Hij komt Arnulfo op het spoor, maar een poging de jongeman te arresteren loopt verkeerd af. Harris raakt gewond. In paniek propt Arnulfo de agent achterin in zijn auto en steekt de Mexicaanse grens over. De titel verwijst naar de zeshonderd mijl die ze samen afleggen naar de stad Culiacán, halverwege de Mexicaanse westkust.
Ripstein, die tijdens de Berlinale een prijs ontving voor Beste Debuut, portretteert Arnulfo als een onzekere man die zijn plek zoekt in een spijkerharde wereld. Op het ene moment is hij nog het kind dat stoeit met een leeftijdsgenoot; op het andere probeert hij zich te laten gelden tegenover zijn oom, een ijskoude kartelbaas. Hij hoort er nooit helemaal bij: te zacht, vooral, te veel bezig met hoe hij eruitziet. Arnulfo friemelt voortdurend aan het knopje in zijn linkeroor, alsof hij het net heeft laten zetten. Voor de spiegel tekent hij een doodskop op zijn bovenarm, "What you looking at, you fag?" dreigt hij tegen zijn spiegelbeeld. "You wanna kiss me?" Harris voelt Arnulfo’s onzekerheden goed aan en probeert contact te maken met zijn jonge ontvoerder.
Dat klinkt interessanter dan het is. Los van enkele onwaarschijnlijkheden in het script, zoals de klungelige arrestatiepoging in het begin: de film is wel érg understated. Veel lange scènes, vanuit één camerastandpunt, waarin stiltes en alledaagse gesprekjes meer lijken te moeten betekenen dan ze daadwerkelijk overbrengen. 600 Miles is niet geslaagd als drama over twee mannen die met elkaar opgescheept zitten. De film werkt wel als statement over een wereld waarin geen plaats is voor kwetsbaarheid of onervarenheid. "Todo bien", probeert Arnulfo iedereen steeds maar gerust te stellen, "no pasa nada." Niets aan de hand. Toch jammer dat dat ook het gevoel is dat je aan deze film overhoudt: een kundig debuut, maar geen reden tot opwinding.

Barend de Voogd