Jos Stelling over Alex van Warmerdam en Cannes
'Nu ben ik af van het gezeur'
Ook houders van decennia standhoudende records in het skischansspringen of baanwielrennen staan altijd als eerste bij de finish om de nieuwe kampioen toe te juichen. Het is dus passend dat Jos Stelling, in 1975 de laatste Nederlander om mee te draaien in competitie van Cannes, vooraan in de rij stond om de gebroeders Van Warmerdam te feliciteren.
"Ik ben de eerste die Alex en Marc heeft gefeliciteerd. Ik ken de procedure natuurlijk, dus ik wist dat je een week van tevoren wordt gebeld als je er niet bij zit en een dag van tevoren als het ja is. Dus toen ik vorige week hoorde dat ze nog niet gebeld waren, dacht ik: dat kan wat worden."
Sinds 1975, toen het historische drama Mariken van Nieumeghen was uitverkoren, is er ieder jaar na de bekendmaking van de selectie van de Gouden Palm-competitie gerefereerd aan Jos Stelling en zijn film. Jaar na jaar was er wéér geen Nederlandse film geselecteerd. Tot afgelopen donderdag, toen festivaldirecteur Thierry Frémaux bekendmaakte dat Borgman van Alex van Warmerdam in de Gouden Palm-competitie was opgenomen.
Jos Stelling is blij. "Nu ben ik af van het gezeur. Mariken was bepaald niet mijn beste film. Mijn slechtste, denk ik. Hij werd later verkocht als een soft-porno-achtig iets. In Canada werd er zomaar een kwartier uitgesneden. Of ik jaloers ben? Nee, echt niet. Ik vind het erg leuk voor Alex. Als je het hebt over jaloezie, dan zou ik wel zo’n broer willen. Marc is een ongelooflijk belangrijke factor; die maakt alles wat Alex bedenkt werkelijkheid."
Destijds was selectie ook bijzonder, weet Stelling nog. "Het festival is altijd heel mediterraan geweest; de focus lag op Italië, Frankrijk en Spanje en bepaald niet op Nederland."
Voor de film is het fantastisch, maar voor hem zelf hoeft het niet zo nodig, zo’n festival, aldus Stelling. "Cannes is een soort hoer. Het gaat om de poen en alles is nep. Ik heb een keer een hele middag met een belangrijke Japanner zitten praten, omdat het volgens Robbert Wijsmuller goed zou zijn voor mijn film. Bleek het de verkeerde Japanner."
Aan zijn rode loper-première bewaart Stelling wel goede herinneringen. "Dan werd je in een achteraf-steegje in een limousine geduwd, die een blokje om reed zodat het publiek dacht dat er heel veel limousines waren. Ik herinner me de trap van het oude festivalpaleis nog: fantastisch! Dat leger fotografen! Al die agenten! Jeanne Moreau! Ik wilde door een zijuitgang naar buiten en nog een keer, maar dat was niet de bedoeling."
Alex van Warmerdam staat erom bekend dat hij net zo’n afkeer heeft van het hele circus als Stelling. "Toen ik het nieuws hoorde, moest ik denken aan Alex in pak. Daar houdt hij helemaal niet van. Maar hij is veranderd, zegt-ie. Hij heeft dat geleerd sinds Kleine Teun. Ik ben benieuwd."