Venetië 2021, blog 6: de winnaars

De twee grootste winnaars van het 78ste filmfestival van Venetië, gisteravond bekendgemaakt door de jury onder leiding van Bong Joon-ho, zijn samen een uitstekende afspiegeling van een memorabele festivaleditie.

Een festival met twee gezichten, dat was Venetië dit jaar — en dat op meerdere vlakken. Er was de tegenstelling tussen de vliegende start (met in vier dagen zo ongeveer alle grote titels en makers, waaronder Almodóvars Madres paralelas, Larraíns Spencer, Campions The Power of the Dog en Villeneuve’s Dune) en de veel ingetogener tweede week vol kleinere, maar zeker niet mindere titels als Il buco en On the Job: The Missing 8. En er was er nog het mentale touwtrekken tussen de fantastische selectie en de belabberde toegang daartoe dankzij het gebrekkige ticketsysteem.

Terug thuis aangekomen blijkt toch dat de kwaliteit van de films zwaarder weegt dan de festivalorganisatie, want die kunnen niet aangetast worden door tijdelijke coronaperikelen. De winnaars van deze 78ste editie weerspiegelen hoe bijzonder het festival weer was. Te beginnen met de verrassende Gouden Leeuw-winnaar die werd gekozen door de jury onder leiding van regisseur Bong Joon-ho en verder bestaand uit regisseur Saverio Costanzo, acteurs Virginie Efira, Cynthia Erivo en Sarah Gadon, documentairemaker Alexander Nanau en de vorige Gouden Leeuw-winnaar Chloé Zhao.

Waar de bookmakers als grootste kanshebbers wezen naar Almodóvars openingsfilm Madres paralelas en The Power of the Dog, Jane Campions langverwachte terugkeer naar het filmdoek, won uiteindelijk L’événement van de relatief onbekende Audrey Diwan, van wie het belangrijkste wapenfeit tot nu toe het scenario voor de Holocaust-thriller The Man with the Iron Heart (Cédric Jimenez, 2017) was. Het overdonderende L’événement, een verfilming van de gelijknamige, semi-autobiografische roman van Annie Ernaux, is van een compleet ander kaliber.

L’événement draait om Anne (Anamaria Vartolomei), een jonge vrouw op de grens van volwassenheid die erachter komt dat ze ongewenst zwanger is. De film speelt in het Frankrijk van de jaren zestig, waar abortus toen nog illegaal was, maar Diwan houdt die setting doelbewust vaag. Anne’s steeds wanhopiger zoektocht naar een oplossing, die de film intiem en hartverscheurend in beeld brengt, is op veel plekken immers maar al te actueel — kijk alleen maar naar de recent aangenomen wetgeving in Texas.

L’événement was niet alleen een terechte winnaar, maar ook een zeer passende voor een editie waarin de vrouwelijke ervaring meer dan ooit een plek kreeg — en niet alleen in positieve zin. Ook de andere grote winnaar in de hoofdcompetitie leek in zekere zin een samenvatting van het festival als geheel. Paolo Sorrentino’s Netflix-film È stata la mano di Dio won zowel de Zilveren Leeuw Grand Jury Prize als de Marcello Mastroianni Award voor Beste Jonge Acteur voor hoofdrolspeler Filippo Scotti.

È stata la mano di Dio is een van de interessantste films in het oeuvre van de geliefde Italiaanse auteur. Waar Sorrentino’s bekendste film La grande bellezza (2013) een duidelijk eerbetoon is aan Fellini’s La dolce vita (1960), verwijst zijn nieuwe film nadrukkelijk naar Fellini’s I vitelloni (1953), een tragikomedie over een jongeman in het voorportaal van volwassenheid. Jeugdigheid en de kwalen van ouder worden zijn altijd al grote thema’s in Sorrentino’s werk geweest — nergens explicieter dan in het toepasselijk getitelde Youth (2015). Hier worden ze tijdens een broeierige, tumultueuze zomer belichaamd door Fabietto (Scotti), een jongeman uit Napels die na het pijnlijke verlies van zijn ouders zijn eigen plek in de wereld zoekt.

De prijs voor Scotti was terecht, maar het is Sorrentino’s regie die echt uitblinkt. Hij trekt een blik Italiaanse mythologie open — van de klassieken tot aan Diego Maradonna — om textuur te geven aan Fabietto’s Napolitaanse zomer in de jaren tachtig. De openingsscène, een hypnotiserend en onafgebroken helikoptershot die langs de kust van Napels zoeft en als een soort zoekende FM-antenne geluidsflarden uit de stad oppikt, verklapt wie de titulaire god van deze indrukwekkende film echt is: Sorrentino zelf natuurlijk. Hij stopt sprookjes in het drama, komedie in de tragedie en illusies in de werkelijkheid.

Eén specifiek terugkerend beeld geeft prachtig aan hoe gelaagd deze film is: Fabietto op het schoolplein, luisterend naar muziek, terwijl het om hem heen krioelt van de jongetjes die voetbal spelen. Minstens vijf ballen vliegen steeds door het beeld, alsof er vele wedstrijden tegelijk gespeeld worden. Het voelt ook alsof Sorrentino vele films tegelijk maakt, zo rijk is zijn nieuwste. Dat je in handen van een meester bent bewijst hij door desondanks nooit de controle te verliezen over het verhaal dat hij eigenlijk aan het vertellen is. Het is de film die de 78ste editie van Venetië het best heeft gevangen: veelzijdig, complex, gelaagd, vermakelijk en memorabel.

Alle winnaars

Hoofdcompetitie
Gouden Leeuw voor beste film: L’événement van Audrey Diwan
Zilveren Leeuw, grote juryprijs: È stata la mano di Dio van Paolo Sorrentino
Zilveren Leeuw, beste regie: Jane Campion voor The Power of the Dog
Volpi Cup voor beste actrice: Penélope Cruz voor Madres paralelas
Volpi Cup voor beste acteur: John Arcilla voor On the Job: The Missing 8
Beste scenario: Maggie Gyllenhaal voor The Lost Daughter
Speciale juryprijs: Il buco van Michelangelo Frammartino
Marcello Mastroianni Award voor beste jonge acteur: Filippo Scotti voor È stata la mano di Dio

Virtual Reality Competitie
Beste VR: Goliath: Playing with Reality van Barry Gene Murphy en May Abdalla
Best VR-ervaring: Le bal de Paris de Blanca Li van Blanca Li
Best VR-verhaal: End of Night van David Adler

Orizzonti
Beste film: Pilgrims van Laurynas Bareisa
Beste regie: Eric Gravel voor A plein temps
Speciale juryprijs: El gran movimiento van Kiro Russo
Beste actrice: Laure Calamy voor A plein temps
Beste acteur: Piseth Chhun voor White Building
Beste scenario: Ivan Ostrochovský en Peter Kerekes voor 107 Mothers
Beste kortfilm: Los huesos van Cristóbal León en Joaquín Cociña

Orizzonti Extra
Armani Beauty publieksprijs: The Blind Man Who Did Not Want to See Titanic van Teemu Nikki

Lion of the Future
Luigi De Laurentiis Award voor beste debuutfilm: Imaculat van Monica Stan en George Chiper-Lillemark

Giornati degli Autori
GdA Director’s Award voor beste film: Imaculat van Monica Stan en George Chiper-Lillemark
Europa Cinemas Label voor beste Europese film: Californie van Alessandro Cassigoli en Casey Kauffman
BNL publieksprijs: Deserto particular van Aly Muritiba
BNL scenario-toelage: Alessandro Cassigoli, Casey Kauffman en Vanessa Picciarelli voor Californie van Alessandro Cassigoli en Casey Kauffman
SIAE Award voor creatief talent: Elisa Fuksas voor Senza fine en Francesco Lettieri voor Lovely Boy
Soundtrack Stars-prijs: Ornella Vanoni voor Senza fine van Elisa Fuksas
Edipo Re Inclusion-prijs: The Stranger van Ameer Fakher Eldin
Prijs voor beste vrouwelijke scenarist jonger dan 40: Monica Stan voor Imaculat van Monica Stan en George Chiper-Lillemark

Venice Film Critics’ Week
Beste film: Zalava van Arsalan Amiri
Verona Film Club-prijs voor meest innovatieve film: Erasing Frank van Gábor Fabricius
Mario Serandrei – Hotel Saturnia-prijs voor beste technische bijdrage: They Carry Death van Helena Girón en Samuel M. Delgado
SIC@SIC-prijs voor beste kortfilm: Inchei van Federico Demattè
SIC@SIC-prijs voor beste regie van een kortfilm: Federico Demattè voor Inchei
SIC@SIC-prijs voor beste technische bijdrage aan een kortfilm: Enchantment van Chiara Caterina