International Film Festival Rotterdam

Ook cinefielen hebben last van de crisis. Dat merkt het filmfestival Rotterdam, want in filmkringen wordt gemopperd over toegangs­prijzen. De Filmkrant reikt de financieel geteisterde cinefiel de helpende hand.

Je wilt naar het filmfestival Rotterdam, maar hebt toevallig net geen 360 euro in je portemonnee voor een Unlimited Pas die toegang geeft tot alle films. Ja, het leven is wreed. Hoe hard je ook schudt aan je portemonnee, meer dan vijftig euro valt er niet uit. Wat een toeval: vijftig euro is toevallig het bedrag waarmee we hieronder op stap gaan door het festival. Natuurlijk ben je per trein naar Rotterdam gekomen, want een treinretourtje naar Rotterdam kost tijdens het festival slechts 15 euro. Het maakt niet uit vanaf welke Nederlandse plaats je vertrokken bent.
Goed, je bent dus 15 euro aan reiskosten kwijt, maar je hebt nog vijftig euro. Wat kun je met dat bedrag doen op het festival? Als je er vijf gram wiet of tien borrels voor koopt, heb je vast ook een leuk festival, maar we gaan ervan uit dat je films wilt zien. Voor vijftig euro kun je er vier zien, want de entree is 11 euro. Je hebt dan ook nog geld voor twee koppen koffie. Maar het kan slimmer. Omdat ieder tiende kaartje gratis is, is het handig om kaartjes te kopen met iemand die ook 50 euro heeft. Voor honderd euro heb je dan tien kaartjes, zodat je vijf keer naar de film kan. Je hebt dan geen geld meer voor koffie, maar in het leven moeten soms harde keuzes worden gemaakt.
Het kan nog slimmer: het festival heeft dit jaar voor het eerst een ‘last minute shop’, waar gereserveerde kaartjes, die één uur van tevoren nog niet zijn opgehaald, voor de halve prijs worden verkocht. Als je bij de ‘last minute shop’ je tent opslaat, kun je voor vijftig euro dus negen keer naar de film. Het nadeel: je weet niet van tevoren voor welke films kaartjes overblijven. Zeer geschikt dus voor mensen die vooral voor de festivalsfeer komen, zodat ze zich niet bekocht voelen als ze terechtkomen in een grofkorrelig lethargisch drama over blowende Litouwse pubers.
En dan is er nog een financieel-strategische kwestie. De meest gewilde films op het festival zijn bijna altijd films die later dit jaar ook in de filmtheaters te zien zijn. Waarom zou je juist op deze films afstormen, als je ze later tegen een waarschijnlijk ook nog eens lagere entreeprijs kunt zien? (Zie kader Overslaan voor alle films die na het festival in de bioscoop verschijnen). Laat anderen vechten om kaartjes voor Martin Scorseses Hugo, David Cronenbergs A Dangerous Method en Steve McQueens Shame en bezoek films die alleen op het festival te zien zijn. Wij lopen die titels op onze zoektocht in ieder geval voorbij. Daarmee is één barrière gepasseerd, maar er doemt meteen een nieuwe op: wat te kiezen uit de vele honderden films? Kies je voor een land, thema, genre, actualiteit? Een paar mogelijkheden op een rijtje.

Disturbing the Peace

Ondergronds China
Het festival heeft altijd goede banden gehad met onafhankelijke Chinese filmmakers. In de jaren negentig werden nogal eens films uit China naar Rotterdam gesmokkeld. Sinds die tijd is in China veel veranderd. Maar veel ook niet. Niet veranderd is dat het regime kritische kunstenaars en filmmakers nog steeds graag de mond snoert. Zie het lot van China’s bekendste kunstenaar Ai Weiwei, die onder huisarrest leeft. Het programma Hidden Histories bevat documentaires en speelfilms, die laten zien dat over China ook andere dan economische jubelverhalen vallen te vertellen. Te zien zijn onder meer Michael Moore-achtige reportages van Ai Weiwei, die met de camera misstanden aan de kaak stelt. In het op het festival tijdelijk naar hem genoemde Ai Weiwei café zijn ook vier media-installaties van de kunstenaar te zien. (Zie ook Blut)

Bovengrondse Arabisch
Valt er nog iets nieuws te melden over de Arabische Revolutie? Zeker, het programma Power Cut Middle East zoekt het niet in beelden van opstand en verzet, maar kijkt achterom. Films uit het recente verleden laten zien dat de Arabische revoluties niet uit de lucht zijn komen vallen, maar een lange voorgeschiedenis van onvrede kennen, die zijn neerslag in films vond. Recente documentaires bevestigen het beeld dat we kennen van andere dictaturen, maar dat ons door onze naïviteit altijd weer schokt. Zoals het interview in In/Out of the Room met een gepensioneerde Egyptenaar, die als beul vele honderden mensen executeerde. Waarom hij dat werk deed? Goede vooruitzichten en een uitstekend loon. Speciale aandacht is er voor de Syrische film, volgens de festivalorganisatoren het best bewaarde geheim van de Arabische cinema. Niet overdrijven: eind vorig jaar presenteerde het Tropenmuseum al een Syrië-programma.

Cult
Geen zin in cultureel verantwoorde films, maar juist op zoek uit de bocht vliegende cinema? Het programma Mouth of carbage toont een overzicht van trash uit São Paulo vanaf de jaren zestig tot de jaren tachtig. Het grappige van deze cultcinema, die zich tussen exploitatie en libertair verzet bevond, is dat hij zowel door het militaire regime als door de linkse oppositie als vulgaire troep werd beschouwd. Het militaire regime zag vooral zedenverval in de horror, porno en wraakfilms waarin nog weleens een verdwaalde nazi wilde opduiken, maar misschien ook iets van vage herkenning; de linkse oppositie miste ferme radicale politieke standpunten. O Bandido da Luz Vermelha (Rogério Sganzerla, 1968) is volgens kenners de beste film.

O Bandido da Luz Vermelha

Laagste minuutprijs
Nee, we hebben het niet over de prijs van mobiel bellen, maar over de filmprijs per minuut. Als je letterlijk zo veel mogelijk film voor je geld wilt zien, moet je naar de langste films of naar marathonvoorstellingen gaan. Zoals Anna (225 min), een Italiaanse documentaire over een zwervende hippie in de jaren zeventig. Voor 4,4 cent per minuut ben je onder de pannen. Ongeveer dezelfde minuutprijs betaal je voor Born in Beijing (240 min), een rauw documentair portret van arme Chinezen in Beijng. De goedkoopste film is het Filippijnse Century of Birthing (355 min), dat een verhaal vertelt over een religieuze leider en over een met z’n film worstelende filmmaker. Te zien voor 2,8 cent per minuut. Maar het kan nog goedkoper. De Short Film Marathon is het goedkoopst. Het evenement bestaat uit twee dagdelen van zeven uur, die ieder 16 euro kosten. Ofwel: 2,3 cent per minuut.

Blut
Als je door je vijftig euro heen bent, hoef je niet naar huis, want op het festival zijn veel gratis evenementen en voorstellingen. De meeste zitten in het programma Signals: For Real. We sommen op:

Home Movie Factory
De knutselfilmfabriek van de Franse filmmaker Michel Gondry (Be Kind Rewind, Eternal Sunshine of the Spotless Mind) is tijdens en na het festival open voor doe-het-zelffilmers. In drie uur tijd kun je een eigen film maken. Opleiding en ervaring zijn niet nodig. Aanmelden via de festivalsite.
Locatie Roodkapje RoTTTerdam, Meent 119-133 | Openingstijden wo-vr 11.00-18.30, zat-zon 12.00-17.00

Disclaimer
Een lege ruimte wordt heel even omgevormd tot een theater. Wouter Huis verandert iedere voorbijganger in een fictief karakter met een simpele ingreep: door het plaatsen van een teken of het gebruik van de magische poort van een garagedeur.
Locatie Hoek Kruisplein en Kruisstraat | Dagelijks

Map
De onmiskenbare thumbnail van Google Maps verschijnt als een groot verkeersbord in het hart van de stad. ‘Map’ staat precies op de plek waar Google Maps het middelpunt van het filmfestival heeft bepaald.
Locatie Schouwburgplein | Dagelijks

Our broken voice
De subtiele variant van de flash mob heet subtle mob. Via een mp3-speler roept deze subtle mob een filmische ervaring op.
Locatie en start Reality Check, Schouwburgplein 54 | Op 26/1 en 2/2 om 18.00 | Aanmelden via de festivalsite

Seminar: The city as sound
Onderdeel van Soundtrackcity Rotterdam. Een seminar over de metamorfose van de stad onder de invloed van geluid. Filmmakers, musici, geluidskunstenaars, wetenschappers en filmliefhebbers praten over de verbeeldingskracht van soundwalking. Met onder andere: Justin Bennett, Kees Hin, Raviv Ganchrow, Marcel Cobussen, Jacqueline Oskamp. Engels gesproken.
Locatie LanterenVenster | Op 27/1 van 14.00-17.00

Low Definition Control

BLA BLAalps
In BLA BLA van Vincent Morisset speelt de toeschouwer de hoofdrol. De kijker maakt het verhaal mogelijk van deze interactieve ‘film voor computer’: zonder hem of haar is er geen film.
Locatie Rotterdamse Schouwburg | Dagelijks

Reframing the artist
Dialogen uit meer dan vijftig films over kunstenaars (Pollock, Surviving Picasso) worden nagespeeld door ambachtslieden in Dafen Oil Painting Village, waar de westerse kunst op grote schaal wordt gereproduceerd.
Locatie Reality Check, Schouwburgplein 5 | Dagelijks van 12.00-20.00

Meet your stranger
Met je smartphone kun je als souffleur op zoek naar een tegenspeler en een rol spelen in de mobiele film die zich voltrekt rondom het Schouwburgplein. Een project van Andre Freyssen, Madeleen Bloemendaal en Sander Veenhof.
Locatie Reality Check, Schouwburgplein 54 | Dagelijks van 16.00-20.00

Ai Weiwei Café
Ontmoetingsplek voor alle festivalbezoekers in het voormalige American Dream Café aan de Karel Doormanstraat 278 waar vier installaties van Ai Weiwei zijn te zien. Elke dag is er om 14.00 uur een film/videovertoning of gesprekje met een filmmaker.

Critics’ Talk
In de foyer van LantarenVenster spreken filmcritici met regisseurs Ruben Östlund, Valérie Massadian, Peter von Bagh, Mohammad Rasoulof, Wang Xiaoshuai en Davide Manuli.
Locatie LantarenVenster, Otto Reuchlinweg 996 | Dagelijks, zie dagkrant voor tijdstip

Grasduinen
Landen, thema’s, genres, cult, laagste minuutprijs, gratis evenementen: het kan ook anders. Waarom jezelf een van tevoren bedacht parcours opleggen? Door het programma slenteren levert de grootste kans op verrassingen. Dat die zowel positief als negatief kunnen uitpakken, houdt het spannend. Gooi weg die festivalbijlagen met achtergrondartikelen en themastukken. Sluit je oren voor iedereen met tips. Kies blind een film, loop de zaal binnen, ga zitten en laat je verrassen. En maak je eigen film als je weer buiten komt.

Alps

Overslaan
(want later in de filmtheaters)

Cinéart
38 témoins | Lucas Belvaux
Shame | Steve McQueen
A Dangerous Method | David Cronenberg
Wuthering Heights | Andrea Arnold
L’hiver dernier | John Shank

Wild Bunch
Nick | Fow Pyng Hu

EYE
Les géants | Bouli Lanners
Play | Ruben Östlund
The Invader | Nicolas Provost
HISTORIAS que so existem quando lembradas | Júlia Murat
Nol King Ruter | Noud Heerkens

A-Film
Le Havre | Aki Kaurismäki
I Wish | Kore-eda Hirokazu
Tatsumi | Eric Khoo

Filmfreak
Alps | Yorgos Lanthimos
Une vie meilleure | Cédric Kahn

Cinemien
A Simple Life | Ann Hui
Skoonheid | Oliver Hermanus
Oslo, 31. august | Joachim Trier
Weekend | Andrew Haigh

Benelux Film Distributors
Lena | Christophe van Rompaey

Just Film Distribution
Abrir puertas y ventanas | Milagros Mumenthaler

Warner Bros
The Descendants | Alexander Payne

Universal
Hugo | Martin Scorsese

Cinema Delicatessen
Shock Head Soul | Simon Pummell

Lumière
Un amour de jeunesse | Mia Hansen|Løve

Imagine Nederland
11 Flowers | Wang Xiaoshuai
Monsieur Lazhar | Philippe Falardeau

eOne
The Hunter | Daniel Nettheim