Focus: The Complete Lee Chang-dong

De Koreaanse filmmaker Lee Chang-dong is met zes films in bijna dertig jaar geen veelfilmer. Maar het zijn alle zes meesterlijke empathische verkenningen van personages die worstelen met zichzelf en de maatschappij. Kino vertoont onder de titel The Complete Lee Chang-dong het kleine oeuvre in gloednieuwe kopieën.

“Mijn personages vechten een strijd die zij nooit zullen winnen, dat is de basis van al mijn verhalen.” Aldus Lee Chang-dong (1954) die, voordat hij als vroege veertiger filmmaker werd, toneelstukken en romans schreef. Zijn opmerking verklaart de tragiek in zijn films, die voor de personages nooit eindigen in een eind-goed-al-goed, maar hooguit in een acceptatie van de situatie waarin zij verkeren.

Tragisch is Lee’s Peppermint Candy (Bakhasatang, 1999), want daarin berooft de hoofdpersoon zich van het leven. Tegen de achtergrond van ontwrichtende gebeurtenissen in Korea, waaronder de staatsgreep en de moord op demonstrerende studenten in 1980, toont het drama hoe hij tot zijn daad is gekomen.

Peppermint Candy toont Lee als een empathische en een maatschappijkritische filmmaker. Hij is een zeldzaam subtiele observator van menselijk gedrag en maatschappelijke ontwikkelingen. Daarbij is zijn doel nooit het opdringen van een waarheid aan de kijker: “Ik maak nooit films met boodschappen – ik heb ook nooit de drang gevoeld; ik hou ervan om vragen te stellen.”

Dat laatste doet hij subliem, zodat de kijker na het zien van zijn films nog lang kan nadenken over wat hij gezien heeft. Naast Peppermint Candy zijn dat zijn debuutfilm Green Fish (Chologmulgogi, 1997), Oasis (2002), Secret Sunshine (Miryang, 2007), Poetry (Si, 2010) en Burning (2018).

Lee’s kritische blik op de Koreaanse samenleving leidde overigens meerdere keren tot botsingen met autoriteiten. Tussen 2008 en 2017 stond hij zelfs op een zwarte lijst en was hij uitgesloten van het verkrijgen van filmsubsidies. In een eerdere periode was het politieke klimaat gunstiger voor hem en was hij zelfs een jaar (2003-2004) minister van cultuur. Het leverde hem dit inzicht op: “Als politicus spreek je nauwkeurig, maar vertel je in feite leugens. Films en romans bestaan ook uit leugens, of fictie, maar spreken wel de waarheid.” ​Laat Chang-dong maar filmmaker blijven!

The Complete Lee Chang-dong | 1 april t/m 16 mei 2025 | Kino, Rotterdam