Focus: Meesterwerk of mislukking

Is Francis Ford Coppola’s Megalopolis een meesterwerk of een mislukking? De discussie zal nog wel even voortduren. Met als aanleiding Megalopolis vertoont Eye nog t/m 8 januari onder de titel Meesterwerk of mislukking – Films die hun tijd vooruit zijn? ruim tien films waarover hevig gedebatteerd werd en soms nog wordt.

Enkel voor lezers die een slecht geheugen hebben, blijft verborgen dat critici onbetrouwbare gidsen zijn. Hun oordeel is minder consistent dan veel critici zelf denken.

Critici zijn kinderen van hun tijd en dus onderhevig aan de waan van de dag. Ze kijken niet blanco naar films, maar met sociale, politieke, morele – vul het rijtje verder aan – opvattingen. Iedere tijd creëert zijn eigen critici. En omdat elke tijd met blinde, al dan niet ideologisch bepaalde vlekken gepaard gaat, slaan critici soms de plank mis.

Het is afwachten hoe over tien of twintig jaar geoordeeld wordt over Megalopolis. Zal het oordeel over de film dan uitgekristalliseerd zijn in een communis opinio? Meesterwerk of mislukking? Of is die tegenstelling te simpel, omdat er tussen die twee polen nog een enorm groot gebied zit? En nog iets: wanneer is een film eigenlijk een meesterwerk of een mislukking? Geldt het principe van de meeste stemmen? Of kan wat voor de één een meesterwerk is voor de ander een mislukking zijn?

Kortom, over het programma Meesterwerk of mislukking valt veel te zeggen. Oordeel vooral zelf. Wat in elk geval opvalt aan alle titels is dat ze volstrekt negatieve, maar ook jubelrecensies kregen. Ze lieten critici niet koud en zorgden voor reuring, wat altijd fijn is.

Naast Megalopolis zijn de volgende films te zien: Speed Racer (Lana & Lilly Wachowski, 2008), On the Silver Globe (Andrzej Zulawski, 1988), Blade Runner (Ridley Scott, 1982), Southland Tales (Richard Kelly, 2006), Cleopatra (Joseph L. Mankiewicz & Rouben Mamoulian, 1963), Metropolis (Fritz Lang, 1917), Synecdoche, New York (Charlie Kaufman, 2008), Playtime (Jacques Tati, 1967), Ishtar (Elaine May, 1987), The Fountainhead (King Vidor, 1949), die vertoond wordt samen met de korte film Skyscraper (Shirley Clarke, 1959), en Intolerance (D.W. Griffith, 1916). Bij diverse films is vooraf een inleiding.

Meesterwerk of mislukking – Films die hun tijd vooruit zijn? | 8 december 2024 t/m 8 januari 2025 | Eye Filmmuseum, Amsterdam