The Kingdom II

Als The Kingdom II in Nederland te zien is, werken Von Trier en coregisseur Morten Arnfred al weer aan het vervolg op hun ziekenhuissoap. En misschien niet voor het laatst, want Von Trier en zijn ziekenhuisstaf beleven met The Kingdom de tijd van hun leven. En de kijkers ook.

Het is hard gegaan met de carrière van Lars von Trier. Toen in 1994 het eerste deel van de vierdelige televisieserie The Kingdom in première ging, stond de Deen nog slechts bekend als de regisseur van de speelfilm Europa uit 1991. The Kingdom werd gezien als het Deense antwoord op de cultserie Twin Peaks (1990-91). De vergelijking leek vooral ingegeven door de behoefte om de serie te plaatsen, want veel meer dan een reeks bizarre gebeurtenissen hebben beide series niet met elkaar gemeen. Anno 1998 is Von Trier na publieksfavoriet Breaking the Waves (1996) populairder dan Lynch.

In The Kingdom II blijkt dat de reorganisatie ‘Operatie Morgenstond’ uit het eerste deel niet het gewenste effect heeft opgeleverd. Integendeel, het Rigshospitalet in Kopenhagen wordt met iedere scène smeriger en ‘normale’ mensen worden met de minuut schaarser.

De serie lijkt in veel opzichten op het eerste deel: dezelfde bizarre gebeurtenissen, dezelfde snelle, uit de hand gedraaide en morsige beelden (op video opgenomen en vervolgens op 35mm overgezet) en dezelfde gestoorde personages. Het verschil is dat Von Trier in The Kingdom II een lichtvoetiger toon treft dan in het eerste deel. Hierdoor is het vervolg meer dan meer van hetzelfde.

Schmieren
Was er in deel één al weinig heilig voor Von Trier en coscenarist Niels Vørsel, in The Kingdom II worden alle remmen losgelaten. De film is niet alleen een parodie op een ziekenhuissoap, maar ook op zichzelf. Door te kiezen voor humor boven spanning, krijgen alle uit het eerste deel bekende acteurs de gelegenheid er een flink potje op los te schmieren.

Vooral Stig Helmer (Ernst-Hugo Järegård), de Zweedse neurochirurg die zich tussen “het Deense tuig” volkomen misplaatst voelt, is in The Kingdom II in topvorm. Amper terug van zijn reis naar Haïti, waar hij een elixer heeft opgehaald dat hem voorgoed moet verlossen van zijn eeuwige rivaal Krogen (Søren Pilmark), wordt hij opnieuw achtervolgd door zijn mislukte hersenoperatie op Mona en de doortastende dokter Rigmor, die alles op alles zet om hem te strikken. Ook van simulante en spiritiste mevrouw Drusse (Kirsten Rolffes) raakt hij maar niet verlost. Als hij door een opmerking van dommekracht Bulder (“Ook artsen kunnen ziek worden”) van zijn stuk wordt gebracht, begint hij steeds meer de personificatie te worden van het ziekenhuis, dat langzaam wegzakt in een moeras. Zijn collega professor Moesgaard heeft dan inmiddels zijn heil gezocht in allerlei alternatieve geneeswijzen, waarvan een heel scala passeert. Duidelijk wordt dat je daar als gezond mens maar beter nooit aan moet beginnen.

Sardonische humor
Zoals Von Trier in Breaking the Waves de grenzen van het melodrama met succes aftastte, zo lijkt hij in The Kingdom II op zoek naar de grenzen van humor. Talloze grappen buitelen over elkaar heen in een duizelingwekkend tempo, variërend van platte onderbroekenlol tot sardonische humor. Von Trier ontziet daarbij niets en niemand. En dat willen we ook niet als kijker.

Hoewel de distributeur het publiek graag anders wil doen geloven, is The Kingdom II vooral leuk voor degenen die ook het eerste deel hebben gezien. Veel verhaallijnen uit het tweede deel borduren voort op eerdere gebeurtenissen, waardoor veel grappen beter op hun plaats vallen als je vertrouwd bent met de personages. Ondanks de vele verhaallijnen heeft Von Trier de touwtjes strak in handen en het is hierdoor dat de serie ontkomt aan het euvel van Twin Peaks, die met iedere aflevering meer ontspoorde. De vergelijking daarmee kan dus definitief overboord.