Sepideh — Reaching for the Stars

Een Iraans meisje met het heelal op haar netvlies en de droom om astronaut te worden, probeert op onverschrokken wijze haar ambities te realiseren.

Jong zijn en doen waar je zin in hebt, zorgt in Iran makkelijk voor problemen, zo bleek onlangs nog uit het autoritair vertoon naar aanleiding van de ‘Happy in Teheran’-video. In de documentaire Sepideh — Reaching for the Stars is te zien hoe een pubermeisje tegen de heersende moraal in het nachtelijk universum verkent, dromend van een carrière als astronaut. Haar grenzeloze ambitie en haar individualisme brengen haar onvermijdelijk in conflict met haar sociale omgeving.
Sepideh herinnert aan het titelpersonage uit de speelfilm Wadjda (2013), een stoer meisje met een fiets uit een heel ander vrouwenknechtend land: Saoedi-Arabië. In een interview stelde regisseuse Al-Mansour over haar fictieve hoofdpersonage: "Ze staat op het punt om haar kindertijd vaarwel te zeggen en een jonge vrouw te worden, die zich op een bepaalde manier moet gedragen. Ze probeert het beste te maken van de tijd die ze nog heeft." Sepidehs ambities zijn weliswaar wat verder ontwikkeld en ze heeft het daarmee al tot jonge vrouw geschopt, maar ook bij haar klopt nu de realiteit aan de deur. Het ontbreekt de familie aan middelen om haar te laten studeren, en haar ooms vragen zich af waarom dat kind er telkens ’s nachts op uit moet. Laat haar toch trouwen!
Geïnspireerd door haar overleden vader en gesteund door meneer Kabiri, die de plaatselijke astronomieclub leidt, besluit ze een gooi te doen naar een studiebeurs. Maar intussen meldt zich ook een serieuze huwelijkskandidaat. En zo dreigt Sepidehs wetenschappelijke carrière te eindigen als het nabijgelegen observatorium: vol enthousiasme begonnen, maar nooit voltooid.
Naast een bijna religieuze toewijding (ze richt haar dagboeknotities aan ‘Allerbeste mijnheer Einstein’) legt Sepideh ook een zekere gewiekstheid aan de dag wanneer het erop aankomt haar bewegingsruimte te maximaliseren. Dat maakt haar voortdurend interessant om naar te kijken. Maar het meest ontroerend is meneer Kabiri; of hij nu op stap is met zijn oude moeder of jonge meisjes ervan probeert te doordringen dat de wereld groter is dan de vier muren van het klaslokaal.

Sasja Koetsier