Le grand soir

De crisis verbroedert: dat is de optimistische boodschap van de gitzwarte humor in Le grand soir. Al laat de grote revolutie nog op zich wachten, voor lichte ontregeling is het nooit te vroeg.

De opstand der verdrukten, zo zou je het oeuvre van Gustave de Kervern en Benoît Delépine kort kunnen samenvatten. Met hun botte en gitzwarte humor verwierven ze bekendheid op de Franse tv. Ook de speelfilms die ze samen maken, zijn eigenlijk een verzameling bizarre sketches, losjes bijeengehouden door een dunne verhaallijn. Een invalide boer die compensatie zoekt bij de fabrikant van een ondeugdelijke landbouwmachine (Aaltra, 2004), of een gepensioneerde slachter die per motor op pad gaat om zijn pensioenrechten veilig te stellen (Mammuth, 2010). Hun nieuwe film is dit keer géén roadmovie. Le grand soir speelt zich grotendeels af op een uitgestrekte winkelboulevard, waar de bedaarde consument niet alleen de meubelshowroom en de bouwmarkt, maar ook de huishoudelijke-artikelenzaak, de schoengigant, de hypermarché en het ketenrestaurant binnen handbereik heeft. Dit alles in een setting van goedkope en vaak infantiele architectuur, die de makers met gevoel voor humor in beeld brengen. Het is het universum van beddenverkoper Jean-Pierre (Albert Dupontel). Dat het tegelijk zijn gevangenis is, beseft hij pas nadat hij wordt ontslagen. Dan blijkt ook dat hij nog wat kan opsteken van zijn broer, de overjarige punker NOT (Benoît Poelvoorde), die altijd zijn volstrekte tegenpool was. Samen heroveren ze hun plek in een wereld die al het afwijkende naar de marge probeert te verbannen.

Vorkheftruck
In Le grand soir lijkt rechtvaardigheid, waar het in Aaltra (2004) en Mammuth (2010) om draaide, een passeerd station. Wat nog te winnen valt, is vrijheid. Maar vrijheid kan van alles zijn: bierdrinken totdat je ervan moet kotsen, rondrijden in een gejatte vorkheftruck, of gewoon rechtdoor lopen, dwars door bloemperken en woonkamers, omdat de weg van de vrijheid een rechte lijn beschrijft. In Le grand soir betekent het ook dat elke acteur zijn eigen one man show mag opvoeren, waarbij de karikaturen nogal vet worden aangezet. De verrassingen zitten juist in de kleinere rollen, met avant-pop artieste Brigitte Fontaine als excentrieke moeder — ze leverde trouwens ook een paar prachtige bijdragen aan de soundtrack — en filmmaker/acteur Bouli Lanners, die in een parel van een korte scène in één klap duidelijk maakt wat Le grand soir zo node mist: understatement.

Sasja Koetsier