DRÔLE DE FÉLIX

Om hun understatement zijn Fransen nooit beroemd geworden, maar wie de recente Franse film een beetje volgt, weet hoe onterecht dat is. Aan de lopende band verschijnen daar drama’s en komedies die een achteloos soort emotionaliteit tentoonspreiden, een aangenaam rafelige structuur kennen en weigeren dramatische hoogtepunten vet uit te spelen. Drôle de Félix is daarvan een prachtig voorbeeld.

De hoofdpersoon van Drôle de Félix is seropositief, half Marokkaan, homoseksueel en zojuist werkloos geworden. Félix grijpt zijn nieuwverworven vrije tijd aan om naar Marseille te liften om de vader op te zoeken die hij nooit heeft gekend. Je kunt je voorstellen hoe zoveel problematiek met elke andere film gillend op de loop zou gaan. Maar het regisseurs/scenaristentandem Olivier Ducastel en Jacques Martineau trapt vol op de rem, stapt af en loopt rustig de andere kant op.
Heel af en toe zijn Ducastel & Martineau daar iets te fanatiek in. Zo komt een scène waarin een gesprek ontstaat tussen Félix en twee andere hiv-plussers over de hoeveelheid pillen die ze nemen, in zijn opgewektheid en drift vooroordelen te ontkrachten wat te bedacht over. Maar valse noot of niet, het maakt in elk geval duidelijk waar de filmers heen willen. Ze doen een lovenswaardige poging Félix’ moeilijkheden — terecht — te reduceren tot slechts een paar details van zijn identiteit, en louter te zien als een vertrekpunt voor de rest van het verhaal.

Aardige onbekenden
Wat volgt is een reis met de aangename rommeligheid van een rugzakvakantie. Félix ontmoet uiteenlopende types: een puber die zich tot hem aangetrokken voelt maar met wie hij niet naar bed gaat, een oude dame op zoek naar gezelschap, een jongedame met kinderen van verschillende vaders. Elke ontmoeting haalt Félix’ zelfverklaarde einddoel van zijn reis steeds verder onderuit. Daarmee begint ook de film zelf meer en meer te zwalken.
Maar dat is een compliment, want Ducastel & Martineaus geflodder is een toonbeeld van ingehouden realisme. En onder het voortdurend van-de-paden-af-gaan zit wel degelijk een dwingende structuur verborgen. De filmers brengen een uitgekiende balans van verschillende mogelijkheden. Tegenover Félix’ zelfverkozen eenzaamheid (subtiel verbeeld door hem in zijn eentje te laten zingen) staat zijn voortdurende neiging contact te zoeken. Tegenover zijn openheid staat een geestige scène waarin hij volledig uit zijn slof schiet wanneer een jochie meent dat je je halfbroers’ vader ook gewoon vader mag noemen. En wanneer Félix getuige is van een racistische wandaad is hij daadkrachtig genoeg om naar de politie te gaan, maar uiteindelijk te laf om daadwerkelijk aangifte te doen.
Zo rijst een beeld op van leven en persoonlijkheid als de optelsom van slordigheden, inhibities en de incidentele goede keus. Als een chaos kortom waarover je maar in zeer beperkte mate controle hebt. Een oudbakken constatering misschien, maar Ducastel & Martineau nemen het een stapje verder, en maken met Félix’ ontmoetingen met vriendelijke vreemdelingen duidelijk hoezeer intermenselijkheid de chaos meer dan de moeite waard maakt. Zelden zo charmant verfilmd gezien hoe je bestaat bij de gratie van anderen — wat extra kracht bij wordt gezet door dagdromerige ‘point of view’-shots van Félix af te wisselen met steelse blikken op de hoofdpersoon.
De fraaiste prestatie blijkt echter ná het eind. Wanneer Félix onder de eindtitels samen met zijn geliefde uit beeld verdwijnt, herinner je je ineens dat Félix op zijn reis met een andere jongen naar bed is geweest. Zouden ze hierover nog ruzie krijgen, vraag je je af. Ach, ze komen er samen wel uit, denk je meteen. Filmpersonages die hun bedenkers niet meer nodig hebben om hun leven te leiden — het geeft je het gevoel dat je niet zozeer naar een film bent geweest, maar met een aantal aardige onbekenden hebt gebabbeld. En al werd je niet per se veel wijzer van hem, het was een genoegen om met Félix kennis te maken.

Chris Buur