DEMAIN DES L’AUBE

Met demain des l’aube herhaalt Denis Dercourt wat hij deed in la tourneuse de pages. Niet onverdienstelijk maar fijnproevers van het Franse gezinsdrama komen enigszins bedrogen uit.

Je zou kunnen zeggen, om in de muzikale taal van regisseur Denis Dercourt te blijven, dat demain des l’aube een verzameling variaties op duelleren is. In 2006 veroverde Dercourt de filmwereld met het strakgespannen la tourneuse de pages waarin twee vrouwen met hun verwoestende krachten tegenover elkaar kwamen te staan. Ook daar contrasteerde de schijnbaar kalme wereld van klassieke muziek — Dercourt is zelf een begenadigd violist — heftig met de emoties op de achtergrond die zich gaandeweg naar de voorgrond drongen omdat ze niet meer te beheersen waren.
Net als in zijn eerdere film bouwt Dercourt een kritieke spanning op rond zijn belangrijkste personage, hier de concertpianist Mathieu Guibert (Vincent Perez) die duidelijk niet in z’n beste doen is. Angst, woede en twijfel lijken een rol te spelen als hij zijn gezin verlaat om tijdelijk in het huis van zijn moeder te gaan wonen maar Dercourt laat Mathieu’s precieze motieven gelukkig in het duister. Als kijker verkeer je lange tijd in onzekerheid over wat hier werkelijk aan de hand is. Net als in la tourneuse laat één enkele goed geplaatste uitbarsting de kijker vervolgens ongemakkelijk en in spanning achter met de vraag wanneer het echt mis gaat.

Veldslagen
De erfenis van nouvelle vague-peetvader Claude Chabrol in het werk van Dercourt is onmiskenbaar. Net als Chabrol ontdoet Dercourt de goedverdienende Franse middenklasse van haar maskers van orde en rust om turbulente onderstromen bloot te leggen, en net als Chabrol bouwt zich bij Dercourt gaandeweg een onhoudbare spanning op. Maar bij Dercourt leidt die spanning niet tot een allesvernietigende uitbarsting. Bij la tourneuse werkte die opzet en hielden de verschillende krachten elkaar in evenwicht. Maar hier ontsporen ze helaas.
demain des l’aube verwondert maar stelt ook teleur. Het is een intrigerende film die steeds weer op het verkeerde been weet te zetten. Onder meer door te goochelen met thema’s als vriendschap en vijandigheid tussen broers, ziekte en dood en vooral het mistige onderscheid tussen wat nog spel is en wat dodelijke ernst. Maar helaas verandert de film in het laatste kwart van een spannende karakterstudie die het oordeel bij de kijker laat liggen in iets wat op een doorzichtige thriller lijkt. Ineens blijken de nagespeelde historische veldslagen die lange tijd niet meer waren dan een alternatief decor voor Mathieu’s vertwijfeling, een beslissende metafoor voor zijn existentiële stilstand. De louterende werking van het finale duel in de film is voorspelbaar en plat en doet geen recht aan de complexiteit van het voorafgaande.
Het verschil tussen ernst en spel, een onderscheid waarmee de beide broers schijnbaar altijd moeite hebben gehad, is plotseling een duidelijke, uitgemaakte zaak. Ze weten wat hen te doen staat, het nieuwe leven kan beginnen. De moeite waard voor de eerste driekwart van de film maar Dercourt wist uiteindelijk niet wat hij aan moest met alle plotlijnen die hij had uitgezet.

Ronald Rovers