Control
Zanger Ian Curtis als rare sijs
Control
Qua gekwelde blikken en parmantige podiumdansjes zit het wel goed met Control, de biopic over Joy Division-zanger Ian Curtis, maar het lukt regisseur Anton Corbijn niet om de grotere pijn van Curtis over te brengen.
Mocht u toevallig een blik hebben geworpen op de filmposter van Control, laat u dan niet weerhouden door de James Dean-achtige pose die hoofdrolspeler Sam Riley daarop aanneemt. U weet wel: opstaande kraag, Marlon Brando-blik in de ogen, sigaret aan de onderlip geplakt.
Wees gerust, Joy Division-zanger Ian Curtis is voor Anton Corbijns eerste speelfilm niet gerestyled als jaren-vijftig-filmheld, maar is gewoon een sombermans in het kwadraat. Dat klopt helemaal met het beeld dat werd opgeroepen in de biografie Touching from a Distance uit 1995 waarin zijn vrouw Deborah Curtis haar verhaal deed en waarop het scenario werd gebaseerd.
Curtis (eerste grote rol voor acteur Sam Riley) leren we in de eerste Control-minuten kennen als een in zichzelf gekeerd, kunstzinnig – zeg Jarvis Cocker-achtig zonder bril – type dat met een schoolvriendje eenzame bejaarden bezoekt om in hun medicijnkabinetje te kunnen zoeken naar middelen met hallucinante bijwerkingen.
Maar voor Corbijn geen oeverloos jeugdgemijmer, hij brengt je vrijwel meteen waar je wezen wilt. Al na een kwartier komt Curtis wat vrienden tegen bij een Sex Pistols-optreden om even later de band Warsaw te vormen die weer iets later bij het eerste tv-optreden blijkt te zijn omgedoopt in Joy Division. En juist wanneer je je afvraagt wat de inspiratie voor die naam ook al weer was, wordt die vraag in de film gesteld en beantwoord.
Curtis is ondertussen op zijn negentiende getrouwd met jeugdliefde Debbie en ze gaan vrijwel meteen voor een kind. Corbijn koos ervoor de film in zwart-wit te filmen met veel close-ups van Riley. Want: helemaal begin jaren tachtig, helemaal Joy Division wiens bekendste foto – de vier leden voor een metro-ingang waarbij alleen Curtis in de camera kijkt – door Corbijn destijds immers ook in stemmig grijs was geschoten. Die keuze voor zwart-wit wordt halverwege de film verklaard wanneer Curtis’ buitenechtelijke relatie aan hem vraagt haar iets over zijn geboortedorp te vertellen. Hij antwoordt enkel: "It’s poor and it’s grey."
Dat geeft meteen een beetje het probleem van Control weer. De hoofdpersoon (die ook nog eens op z’n 23e zelfmoord pleegde) is dramatisch gezien niet bijster interessant. Acteur Sam Riley doet zijn best om de met epileptische aanvallen kampende Curtis tot leven te brengen en qua gekwelde blikken en parmantige podiumdansjes zit hij helemaal goed. Eén ding lukt echter niet: de grotere pijn van Curtis overbrengen, zodat je na het sobere slot van de film vooral blijft zitten met het beeld van een rare sijs, die na de bevalling van zijn eerste kind alleen maar "I need a cig" kan uitbrengen of na seks met zijn vrouw in huilen uitbarst en niet getroost wil worden. Daar helpen de sjabloonachtig bijrollen van Samantha Morton als begrijpende echtgenote en Alexandra Maria Lara als de Vlaamse scharrel ook niet bij.
Aardig om te vermelden: de acteurs die Joy Division gestalte geven, hebben tijdens de optredens zelf de muziek gespeeld. Die scheen namelijk helemaal niet zo moeilijk om te leren en het werkt wonderwel. Ook valt Anton Corbijn als filmregisseur zeker niet tegen; wie vreesde voor fraai ogende beelden zonder al te duidelijke coherentie als in sommige Corbijn-clips, treft in Control die fraaie beelden inderdaad aan maar ook een verhaal met een kop en een staart dat ondanks bovengenoemde bezwaren twee uur lang boeit. Corbijn wil nu een thriller gaan maken. Op grond van Control zeggen we: bring it on.
Meer rockbiopics op stapel
Als eerste klopt ons hart vol verwachting voor I’m Not There van Todd Haynes (Velvet Goldmine). Hierin verfilmt hij uit de losse pols het rijke leven van Bob Dylan waarbij hij ervoor kiest de popbard in verschillende periodes van zijn leven te laten spelen door zes verschillende steracteurs, onder wie Heath Ledger, Christian Bale, Richard Gere en – opvallend genoeg – Cate Blanchett. Zij speelt de vroege Dylan die plots elektrisch gaat en zo de hele folkgemeenschap tegen zich in het harnas jaagt. Richard Gere is weer een soort amalgaam van Dylan en diens grote voorbeeld Woody Guthrie. Et cetera, et cetera. Kijk maar alvast op YouTube naar een intrigerende Blanchett-clip waarin haar Dylan Allen Ginsberg ontmoet. Trefwoorden: ‘I’m not there’, ‘movie clip’. Daar moeten we het mee doen voorlopig want de film draait pas vanaf 13 maart volgend jaar in Nederland.
Dan The Gospel According to Janis. Oorspronkelijk zou polletje piekhaar Pink de hoofdrol spelen in deze film over Janis Joplin, waaraan regisseuse Penelope Sheeris al vijftien jaar werkt. Maar Pink werd uiteindelijk vervangen door de veel minder bekende Zooey Deschanel, uit The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy, Failure to Launch en de momenteel zo bewierookte tv-serie Weeds. Het verhaal: een Rolling Stone-journalist mag een coverstory aan Joplin wijden en raakt zo verzeild in een lange tournee van deze rockchick avant la lettre. Die journalist heette in het echt David Dalton en schreef ook het scenario. Een releasedatum is nog niet genoemd.
Bovenstaande titels zijn momenteel het meest concreet. Verder schijnt Spike Lee een biopic over James Brown te gaan regisseren, gaat Ang Lee zeker niet een Dusty Springfield-film maken maar is videoclipregisseur Nick Egan wel degelijk voornemens voor zijn speelfilmdebuut het leven van INXS-zanger Michael Hutchence te visualiseren. Ook heeft de notoir lastige moeder van Jeff Buckley haar toestemming gegeven aan een film over haar jong gestorven zoon. Nee, bij genoemde titels is over een hoofdrolspeler nog niet eens nagedacht.
