Beyond (Pernialla August)

In Beyond gaat een volwassen vrouw de confrontatie aan met haar doodzieke moeder.

Als veertiger Lena (volkomen overtuigende Noomi Rapace) door haar doodzieke moeder vanuit een ziekenhuis wordt gebeld, hangt ze meteen op. Als die nog een keer belt, neemt de getrouwde vrouw en moeder van twee kinderen niet op. Aan het einde van de Zweedse romanverfilming Beyond begrijpen we waarom ze niets met haar moeder te maken wilde hebben (maar dat niet volhoudt). Flashbacks uit de jaren zeventig tonen een gezin, waarin de ouders onder invloed van sloten alcohol elkaar te lijf gaan en de volgende dag weer snikkend in elkaars armen vallen. Voor puber Lena en haar jongere broertje Sakari is het altijd afwachten hoe de vlag er thuis bij hangt. Een vrolijke sfeer kan zomaar omslaan in getier en geschreeuw, waarbij soms harde klappen vallen. Psychisch funester dan het slaan van de vader is het niet ingrijpen van de moeder. Op beslissende momenten kiest zij niet voor haar kinderen, maar voor haar gewelddadige echtgenoot. Beyond toont een klassiek ontspoord gezin waarin de rollen zijn omgedraaid: de ouders gedragen zich als kinderen en de kinderen worden in de ouderrol gedrongen. Lena explodeert wanneer haar moeder ook op haar sterfbed de waarheid nog ontkent: "We hebben het toch ook leuk gehad?" Tegen die tijd weet de kijker hoe leuk het was want net als de kinderen ligt hij knock-out in een hoek bij de opeenstapeling van huiselijke ellende. August roept met haar regiedebuut bewondering op omdat ze niet de makkelijke weg koos. Ze relativeert de ellende niet maar presenteert hem in al zijn onontkoombaarheid. Beyond dompelt de kijker onder in inktzwarte claustrofobische benauwenis. Geen feestfilm, maar een waarachtig verslag uit een gezinshel.

Jos van der Burg