A SNAKE OF JUNE

Na Tokyo fist en Gemini verkent Shinya Tsukamoto in A snake of June wederom een vreemde driehoeksrelatie. Daar komen veel in regenbuien afspelende masturbatiescènes aan te pas, maar de film zet seksualiteit nimmer in het groezelige licht der exploitatie.

"Normale liefde is niet interessant. Ik kan je verzekeren dat dat ontstellend saai is", aldus Roman Polanski in 1977, toen de regisseur in een grof seksschandaal verwikkeld was. Je zou verwachten dat Polanski dan toch zeker een groot fan is van de Japanse cinema. Geen ander land ter wereld heeft zoveel films voortgebracht over verwrongen liefdesrelaties (meestal met dodelijke afloop) en krankzinnige erotische uitspattingen, al dan niet met gebruik van hulpstukken in alle soorten en maten. Rond dezelfde tijd dat Polanski bovenstaande uitspraak deed, brak Nagisa Oshima zelfs internationaal door met de schokkende erotische vertellingen In the realm of the senses en In the realm of passion. Al sinds de jaren vijftig is de Japanse seksfilm in al zijn vreemde variaties een constante in de nationale filmcultuur.
Eenmans-filmleger Shinya Tsukamoto (regie, productie, scenario, camera, montage) geeft sinds zijn cyberpunk-debuut Tetsuo een geheel eigen invulling van het begrip seksualiteit. Met A snake of June lijkt hij daarmee een hoogtepunt te hebben bereikt. Het is net als zijn eerdere toppers Tokyo fist en Gemini een stijlvol gebrachte vertelling over een driehoeksrelatie. In een stad waar het altijd regent werkt Rinko (Asuka Kurosawa) bij een hulplijn voor kankerpatiënten. Met haar begripvolle houding weet ze een doodzieke man (een indrukwekkende Tsukamoto) van zijn geplande zelfmoord af te praten. Vervolgens lukt het deze mysterieuze figuur foto’s van een masturberende Rinko te maken. Hij stuurt ze haar op. Ze beginnen per mobieltje een vreemde verhouding. Zo komt Rinko’s relatie met de neurotische Shigehiko (Yuji Kotari) nog meer onder druk te staan. Terwijl de regen voortklettert beweegt deze vreemde driehoek van verloren levens zich in een verrassende richting.

Metaalblauw
Tsukamoto nam A snake of June voor de verandering op in een fullscreen-formaat en zwart-wit, met een toegevoegde metaalblauwe tint om de klinische sfeer van de kille, regenachtige stad te versterken. Verder houdt hij zich stilistisch tamelijk op de vlakte; net als in zijn vorige film Gemini zet hij zijn befaamde theatrale filmstijl sporadisch in. Als dat gebeurt, ontstaat meteen een moment van ware surreële grandeur, maar deze scène betekent tegelijk een keerpunt in de moeizame relatie tussen de gesloten Shigehiko en Rinko. Want Tsukamoto weet zolangzamerhand precies hoe hij inhoud en vorm moet versmelten (let ook op de razend knappe montage) om tot een zowel kunstzinnig als gevoelsmatig bevredigend geheel te komen. Nergens is A snake of June ondanks het in Japan veel geëxploiteerde seks-thema plat of banaal. De ontluikende seksualiteit van Rinko, die een ontlading vindt in een fraaie orgastische scène in de stromende regen, wordt integer en met een minimum aan bloot gebracht. Hoe kil de film er ook uitziet, ondanks alles gaat het hier wel degelijk om mensen met gewone verlangens als liefde, troost en genegenheid. Roman Polanski heeft niet gelijk. En Shinya Tsukamoto is een geweldenaar.

Mike Lebbing