Cinedix #12

Georgistan

Film-ABC waarin filmliefhebber Paul Kempers lemma’s van een hedendaags cinematografisch lexicon in niet-lineaire volgorde aaneenrijgt. Van ‘borderline-montage’ tot Roemeense postproductie’.

Georgistan
Verzamelnaam voor cinefiel dromenland. De plek waar de verbeelding niet begrensd wordt door wetten en praktische bezwaren, maar zich met machtige adelaarsslag boven de beperkingen van alledag verheft. Met name de Georgische geitenhoeders — mannen die gemiddeld 103 jaar oud worden, nooit een leesbril nodig hebben en dagelijks de brand steken in twee pakjes zelfgeteelde shagsigaretten — hebben een belangrijke bijdrage geleverd aan de magische bijklank van Georgistan. Gedurende de lange maanden die zij, verstoken van huis en haard, vrienden, bekenden en home cinema op de hoge weiden doorbrengen, zijn ze gedwongen hun eigen entertainment te organiseren. Om de verveling het hoofd te bieden, verzinnen de geitenhoeders iedere dag imaginaire scenario’s, waarin zowel de grootheid van wijlen landgenoot Jozef Stalin bezongen wordt als de roep om een authentieke Georgische sekskoningin klinkt. En dat dan volgens een onvoorspelbaar surrealistische storyline, die niet terugschrikt voor wilde droomscènes, inktzwarte spanningsbogen en groteske uitstapjes per Lada Niva door de wijngaarden van de Transkaukasus. “Ik ben even in Georgistan” is onderhand een staande uitdrukking geworden voor “Let niet op mij, ik zit in de voorbereidende fase van een mind blowin’ blockbuster met tweehonderd zingende geiten, een zelfstandig door het luchtruim wiekende Stalin-snor en een onontwarbaar liefdesdrama tussen de directrice van het Georgisch Verkeersbureau en een zwaarbewapende wodkafabrikant met bindingsangst.” Integrale voorlezing van de beste geitenhoederscenario’s vindt jaarlijks plaats op het filmfestival van Tbilisi door president Saakasjvili.
Zie ook: herderscinema/cinéma pastoral, Georgische bluf, deprivatie.

Thriller noir
Benaming voor spannende film met open einde op pessimistische grondslag. Meestal is de plot van een thriller noir nauwelijks na te vertellen vanwege de ondoorgrondelijke verwikkelingen. Politieke samenzweringen, afrekeningen, ingewikkelde criminele transacties en corruptie in het politieapparaat — de al dan niet door paranoia gedreven scenarioschrijver trekt gewoonlijk alles uit de kast om de kijkers het bos in te jagen. Omdat een thriller noir het vooral van sfeer moet hebben, speelt de geloofwaardigheid van wat zich op het doek afspeelt nauwelijks een rol. Tot de sfeerverhogende elementen van de thriller noir worden gerekend: zwijgende mannen in zwarte coltruien met ingenaaide revolverholster; dito zwijgende vrouwen in jarretel met ingenaaide stilettohakken; een suggestieve soundtrack; adrenalineverhogende achtervolgingen door drukbevolkte straten in Parijs, New York en Moskou; en langdurige verhoren onder het licht van een kaal 100 Watt-peertje. Wraak, hebzucht, lust en kille moordzucht drijven de personages voort, meestal met eigen en andermans ondergang tot gevolg. In levensbeschouwelijk opzicht valt de boodschap van de thriller noir binnen de begrenzingen van het genre: de mens is slecht en gaat gekleed in het zwart. Slechts korte, onmogelijke liefdesaffaires en onverwachte voorkeuren van de hoofdpersonen voor softe hobby’s als geweldloos rozenkweken, kalligrafie of de loepzuivere jazztrompet geven de thriller noir een menselijke ondertoon. Tot de pareltjes van het genre behoren onder meer Le locataire, Vengeance Is Mine en 13 (Tzameti).
Zie ook: Lino Ventura, Alain Delon, zelfdenkend machinegeweer.