Vengeance Is Mine

“Ik heb onschuldige mensen gedood en daarom moet ik nu dood. Dat is alles.” Iwao Enokizu (Ken Ogata) doet niet alsof. Als een Japanse Henry ziet hij zijn eigen daden in een steenkoud daglicht. Stom hè, ik vind het gewoon lekker. Begonnen op een dag dat hij aan het werk ging, toen hij doodleuk twee van zijn collega’s om zeep hielp, wilde hij nooit meer wat anders.

Enokizu, de hoofdpersoon uit Vengeance Is Mine van Shohei Imamura, is gebaseerd op de sociopaat Akira Nishiguchi die in 1963 Japan 78 dagen in zijn greep hield met een keten van gruwelijke moorden. Nu had Imamura daarvoor al vele documentaires gemaakt, vaak subversief van aard, maar dit verhaal, ontleend aan de biografie van Ryozo Saki, leek hem nu juist geschikt voor een meer fictieve benadering.

Imamura begint zijn film bij het einde, als Enokizu op weg is naar de galg en door de tijdslagen heen hinkstapspringt. Van 1968 naar 1962 om via 1938 in 1946 te belanden. Grote delen van Enokizu’s jeugd worden behandeld, de relatie met zijn vader vooral, die eerst huichelachtig trouw zweert aan de keizer en er vervolgens met Enokizu’s eigen vrouw vandoor gaat. We volgen de moordenaar naar Kobe, waar hij zich als professor voordoet en in een bordeel slaapt voordat hij er ’s avonds op uittrekt. En we zien nog veel meer indrukken van de moderne Japanse samenleving, zonder dat er ook maar enig moment wordt stil gestaan bij de beweegredenen van Enokizu.

Uiterst gedurfd van Imamura, om in 1979 zo’n volstrekt amorele film te maken, over een verhaal dat iedereen in Japan kende. Stel je voor dat iemand hier hetzelfde zou doen met Marc Dutroux of willekeurig welke moordenaar dan ook, dan zou het gerommel niet van de lucht zijn. Er is niets te zien achter die roodomrande ogen van Enokizu, het is daar leeg, leeg, leeg. Elke kijker moet maar zelf invullen wat daarachter ligt. Voor mensen die tijdens het kijken per ongeluk op de audio-mode knop drukken is er dan Azië-kenner Tony Raynes die, terwijl wij nog een keer kijken naar die blik van Ken Ogata, koeltjes begint te orakelen over de moderne identiteitscrisis van Japan. Tsja.

Te koop op dvd (import, Eureka — Masters of Cinema series).