WHALE RIDER

Legende van een meisje op een walvis

  • Datum 14-03-2011
  • Auteur
  • Gerelateerde Films WHALE RIDER
  • Regie
    Niki Caro
    Te zien vanaf
    01-01-2002
    Land
    Nieuw-Zeeland/Duitsland
  • Deel dit artikel

Opa en kleindochter

Whale rider kwam op drie internationale filmfestivals als publieksfavoriet uit de bus. Een familiedrama met hier en daar een walvis.

Whale rider heeft alles in zich van een geheel verzorgde vakantie naar Nieuw-Zeeland: er is een uitstapje naar een Maori-dorp, een oude man vertelt een traditionele legende en er worden walvissen bekeken in zee. Dat verklaart waarschijnlijk het aangename gevoel dat hij opriep bij de bezoekers van de filmfestivals in Toronto, Sundance en Rotterdam, die de film op alledrie de festivals naar de publieksprijs stemden. Whale rider gaat over het twaalfjarige meisje Pai, dat vernoemd is naar haar stamvader Paikea, de Maori die ooit op de rug van een walvis naar de oostkust van Nieuw-Zeeland kwam. Elke eerstgeboren zoon in haar familie krijgt de eretitel ‘whale rider’, en is daarmee voorbestemd tot leider van de stam. Maar Pai is een meisje. Haar moeder en tweelingbroertje stierven bij haar geboorte. Vandaar dat haar vader naar Europa vertrekt en haar achterlaat bij haar grootouders. Opa is ervan overtuigd dat Pai alleen maar ongeluk brengt en gaat op zoek naar een nieuwe leider voor de stam.

Touw
Whale rider is gebaseerd op een boek van de Nieuw-Zeelandse schrijver Witi Ihimaera, die samen met regisseuse Niki Caro het scenario schreef. Caro maakte eerder een korte film Sure to rise (1994) en een lange speelfilm Memory & desire (1997) die beiden voor Cannes werden geselecteerd. Whale rider is de eerste film die is geproduceerd met geld van het New Zealand Film Production Fund, dat na de succesvolle opnames van The lord of the rings in Nieuw-Zeeland werd opgericht om nog meer grotere coproducties te steunen.
Dat stelde de producenten van Whale rider in staat om een internationaal gerenommeerde crew in te huren. Casting director Diana Rowan bijvoorbeeld, die eerder Oscarwinnares Anna Paquin ontdekte voor The piano, vond voor Whale rider opnieuw een meisje met uitstraling voor op het witte doek: Keisha Castle-Huges. Lisa Gerrard, die samen met Hans Zimmer een Golden Globe kreeg voor de soundtrack van Gladiator, componeerde de muziek. En dan is er nog de succesvolle Hollywoodbijrolacteur Cliff Curtis, die me is bijgebleven sinds zijn eerste bijrolletje in The piano. Voor Whale rider kwam hij terug naar zijn geboorteland om opnieuw als Maori op te treden.
Caro vond een aantal mooie beelden om de relaties tussen de karakters aan te zetten: het touw, symbool voor de band tussen de Maori-mensen, dat breekt en door het meisje weer aan elkaar wordt geknoopt; het abstracte beeldhouwerk van haar vader dat contrasteert met het figuratieve houtsnijwerk in het traditionele ontmoetingshuis; opa die met het meisje op de stang rondjes rijdt op zijn fiets.
Als je de plaatjes van de walvissen wegdenkt, is Whale rider het verhaal van een jong meisje dat vecht voor acceptatie in een mannengeoriënteerde wereld: traditie versus moderniteit. Ondanks de ongetwijfeld goede bedoelingen is het die tweestrijd die de meningen over de film zal verdelen. Want er gebeurt iets te veel wonderbaarlijks aan het slot van de film, iets dat riekt naar sentimentaliteit. Whale rider is daarmee een echte legende. Wie niet in wonderen gelooft, zal dat ook na deze film niet doen.

Karin Wolfs