VILLAGE OF DREAMS

Village of dreams is een nostalgische vertelling over de jeugd van twee Japanse schilders op het platteland. De geschiedenis van deze tweeling ontrolt zich als een sfeervol plaatjesboek, waarin fantasie en ervaring nauw met elkaar zijn verweven. De film is een must voor romantische zielen.

De regen valt als een loodrechte sluier over het weiland en ruist zo verfrissend en echt, dat de toeschouwer het water bijna denkt te kunnen ruiken. Over het modderige pad komen twee pezige, vrijwel identieke jongetjes aanhollen, met emmers vol vers gevangen vissen in hun handen. Ze schelden op het rotweer en op elkaar, terwijl zij onhandig lopen te zwaaien met de grote emmers. Zo’n scène is typerend voor Village of dreams. Er gebeurt eigenlijk niets bijzonders, maar dat wat er gebeurt dringt zich met een grote intensiteit op aan het publiek. De regen, de modder en de zware vis is voelbaar. Niet alleen voor de tweeling Yukihiko en Seizo, maar ook voor de kijker.

Directe ervaring
De twee broertjes zijn een plezier om naar te kijken. Ze gaan helemaal op in alles wat ze doen: slapen, eten, baden, tekenen, naar school gaan en urenlang vissen in een schilderachtig riviertje. Allemaal heel gewone activiteiten, die door regisseur Higashi op een heel directe manier in beeld worden gebracht, passend bij de ervaring van kinderen.
Het tijdsverloop in de film past bijvoorbeeld bij de manier waarop kinderen tijd ervaren. De scènes staan op zichzelf en worden niet geordend door een verhaal. Daardoor staat iedere gebeurtenis ook op zichzelf, zonder te worden gerelativeerd door het verleden of de toekomst. Er is alleen het nu. En zo lijken de kinderen in de film het ook te voelen: zij kunnen woedend op elkaar zijn, zonder te denken over de gevolgen daarvan, om daarna die kwaadheid weer helemaal te vergeten. Het volgende moment kijken zij elkaar weer liefdevol grijnzend aan.

Verdwenen tradities
"Yukihiko was een andere ik, waarover ik geen macht had", schreef de volwassen Seizo in een verzameling essays, getiteld ‘The village of my paintings’. De film is op zijn essays gebaseerd en bevat het persoonlijke verhaal van deze schilder en zijn tweelingbroer, die ook schilder is. Maar de film bevat ook een historisch verhaal over het Japan van vijftig jaar geleden. Japan is in de afgelopen halve eeuw in snel tempo ontwikkeld tot één van de industriële grootmachten, waardoor de traditionele cultuur ingrijpend is veranderd.
Via de ogen van de tweeling leert de toeschouwer iets over de verdwenen Japanse tradities en gewoonten. Bijvoorbeeld over het onderscheid dat in dorpen gemaakt werd tussen stadsmensen en dorpelingen, mannen en vrouwen, rijken en armen. Yukihiko en Seizo bekijken deze verschillen met verbazing, angst of woede, maar gaan zich er daarna ook gewoon naar gedragen.

Koude voeten
Het verschil tussen rijke en arme kinderen wordt onder andere op subtiele wijze in beeld gebracht in twee parallele scènes. De kinderen komen de school binnen en trekken bij de deur hun schoenen uit. We zien alleen hun voeten. Eén meisje heeft geen schoenen aan en wast haar voeten, voordat zij naar binnen gaat. Later wordt dezelfde scène herhaald, maar dan in de winter. Dan blijkt pas dat het meisje geen schoenen heeft. Zij spoelt haar ijskoude, gekloofde voeten af onder de kraan, huilend van de pijn.
De sprookjesfiguren in de film komen voort uit de Japanse mythologie. Sommige figuren lijken door de tweeling te zijn verzonnen, maar de drie oude vrouwen, die vanuit een knoestige boom de gebeurtenissen in het dorp becommentariëren, beschikken over een soort objectiviteit. Deze nuffige boomheksen vertrekken aan het einde van de film: zij passen niet in het jachtige leven van de moderne Japanner.
De film krijgt een poëtisch karakter doordat realiteit en fantasie nauw met elkaar zijn verweven. Het is een romantisch soort poëzie, gefilmd door de ogen van een nostalgische oude man, die zijn verleden idealiseert. Maar die grijsaard heeft in elk geval liefdevolle herinneringen. Dat straalt van de film af en sleept het publiek mee. Village of dreams is vooral door die liefde een lust voor het oog.

Simone van der Burg