TWENTYFOURSEVEN

Steeds vaker blijven filmmakers dicht bij huis om hun lens te richten op de sociale en maatschappelijke problemen bij jongeren in achterstandswijken. Engeland heeft daarin een reputatie hoog te houden, en TwentyFourSeven van debuterend regisseur Shane Meadows (1973) is de nieuwe loot aan die boom. Zijn op het eerste gezicht prijzenswaardige engagement levert echter weinig verrassende inzichten op.

Goede verhalen hebben de eigenschap dat ze keer op keer verteld kunnen worden. Er komt evengoed een moment dat een vaak verteld verhaal ofwel uitmondt in een klassieke vertelling ofwel in een cliché. In beide gevallen is verrassing niet het sleutelwoord, maar herkenbaarheid. Het is aan de regisseur om op die tweesprong te kiezen. Als hij de subtiliteit van een verhaal recht doet, maakt hij grote kans een belangrijke film te maken. Als hij zich bedient van een rechttoe-rechtaan aanpak, zal het eerder het geval zijn dat de film herinneringen aan betere films oproept.

Boksclub
TwentyFourSeven blijkt een voorbeeld van het laatste. Shane Meadows groeide op in Nottingham, en verfilmde wat hij daar om zich heen zag. Verveelde jongeren, tomeloze agressie en de vicieuze cirkel van drankgebruik, met hun ongelukkige ouders als voorbeeld. TwentyFourSeven is afgeleid van ’twentyfour hours a day, seven days a week’. Zonder uitzicht op een betere toekomst dan die van hun ouders sleept hun leven zich voort. Een leven als een voortdurend pruttelende motor, die enkel begint te draaien als er wat te vechten valt, maar acuut stopt als er een echte daad moet worden gesteld. De enige die besluit om hier wat aan te veranderen is de oudere Alan Darcy (Bob Hoskins), een zelfuitgeroepen welzijnswerker die de vervallen boksclub weer nieuw leven inblaast, in de hoop dat de jongeren weer een doel krijgen. Na een moeizame start, een mislukte poging om een drugverslaafde weer op de been te helpen en een louterend uitstapje naar Wales, dient zich de eerste wedstrijd aan. Deze verloopt dramatisch, omdat niemand, ook Darcy niet, zijn agressie onder controle heeft.

Bekneld
Een verhaal over jongeren die hun leven weggooien door zich in te laten met de criminaliteit en de drugs is vaak verteld. En moet ook nog vaker verteld worden. Meadows heeft in zijn film echter niet kunnen voorkomen dat dit belangrijke onderwerp is gereduceerd tot een simpel verhaal.
Er valt qua engagement niets af te dingen op TwentyFourSeven. Niemand kan het ermee oneens zijn dat de uitzichtloosheid van jongeren in een post-industriële stad moet worden aangepakt. De inzet van die ene bevlogen man kan slechts worden geprezen, en zijn machteloosheid betreurd. Door die voorspelbare reacties bij de kijker boet de film aan waarde in. Nergens voel je werkelijke afschuw, nooit biedt de film ruimte voor echte woede, simpelweg omdat de regisseur alles al voor ons heeft uitgedacht. Dat hij daarbij heeft gekozen voor de beproefde aanpak ‘met een lach en een traan’ en een melancholische ondertoon aan de film heeft toegevoegd — Darcy hoopt het gemeenschapsgevoel uit zijn jeugd terug te halen — is een valse truc het publiek voor zich te winnen. Vroeger was het helemaal niet beter, en ongelukkige mensen zien echt geen humor in hun ellende.
Hoezeer zijn films als The butcher boy dan ook te prijzen — Neil Jordans film over een psychopatisch Iers schoffie in een benauwde gezinssituatie — waarin de kijker heen en weer wordt geslingerd tussen afstandelijk absurdisme en keihard realisme. Of La vie de Jésus, waarin je de verveling van de jongeren in een Noord-Frans dorpje aan den lijve ondervindt. Met deze personages kun je zelf aan de haal gaan. In TwentyFourSeven komt de groep jongeren niet tot leven, omdat ze bekneld zitten tussen de boodschap en de rechtlijnigheid van het verhaal. De grootste fout die Meadows heeft gemaakt, is om zijn aandacht vooral te richten op Darcy, zonder de jongeren voor wie hij zich inzet een identiteit mee te geven. Daarmee valt de bodem van het verhaal weg, want zonder betrokkenheid geen inzicht.

Mariska Graveland