Titane

De titel van Titane, waarmee Julia Ducournau de Gouden Palm won op het filmfestival van Cannes, verwijst naar de titanium plaat in het hoofd van hoofdpersonage Alexia. De plaat is daar na een auto-ongeluk aangebracht en gaat gepaard met een seksuele aantrekkingskracht tot motorvoertuigen. En dat is nog maar het topje van de ijsberg.

Aan het begin van Titane zien we een grote showroom in een loods. Een voornamelijk mannelijk publiek aanschouwt mooie auto’s en schaars geklede vrouwen. Een van die vrouwen is Alexia (Agathe Rouselle). Het verhaal neemt zijn loop wanneer ze kort daarop een van haar fans vermoordt, seks heeft met een auto en vervolgens ontdekt dat ze zwanger is. Ze duikt onder en doet zich voor als verloren zoon van de wanhopige brandweerman Vincent (Vincent Lindon).

Zo rolt ze van het ene door mannen gedomineerde omgeving in het andere. Waar ze eerst kon pronken met al haar vrouwelijkheid en zich daarbij kon verliezen in het spel met de auto, moet Alexia in het brandweerkamp van haar nieuwe vader de rol van een jongen innemen. De grens tussen vrouw en man vervaagt, Alexia is met haar harde gezichtslijnen en gemillimeterde haar een man maar met haar zwangere buik ook de ultieme vrouw. Titane laat een breed spectrum aan lichamen en hun functies zien, vaak op een afschuwelijke manier. Het geluidsontwerp draagt het horror-aspect van Titane: krabben op de huid, een neus die breekt, of het moment dat Alexia een stoelpoot door het hoofd van een slachtoffer duwt, het geluid dof wordt en het even voelt alsof er ook iets mis is met mijn eigen oren.

Maar het oog wil ook wat. Spiegels komen herhaaldelijk in beeld, en regelmatig wordt daarin naar het eigen naakte lichaam gekeken. Zo worden de thema’s zelfreflectie en het zoeken van je eigen identiteit op een mooie manier in beeld gebracht. Wanneer Alexia in haar brandweerkostuum op een bluswagen klimt en verleidelijk danst, laat de verwarde reactie van de brandweermannen zien dat deze vrouwelijke kant van Alexia niet gewaardeerd wordt.

Aan het einde maakt de schokkende ervaring van de gehele film plaats voor een gevoel van opluchting – het is voorbij. En tegelijkertijd: wat heb ik net gezien?

Deze recensie werd geschreven in het kader van Filmkrant Lab 2021, een trainingstraject voor beginnend filmcritici.