The Islands and the Whales

De documentaire The Islands and the Whales bezoekt zonder te oordelen de bewoners van de Faeröer-eilanden, die vanwege de walvisvangst door de buitenwacht felle kritiek over zich heen krijgen.

Barbaars en primitief zouden ze zijn, de inwoners van de afgelegen Faeröer-eilanden, gelegen tussen IJsland en Schotland. Vele buitenstaanders, onder wie de actiegroep Shea Shepherd onder leiding van ex-Baywatcher Pamela Anderson, zijn fel tegen de walvisvangst die er plaatsvindt. Maar er wonen hier natuurlijk geen wreedaards. Het blijken hele gewone mensen die van oudsher sterk afhankelijk zijn van wat in de omringende wateren leeft — op de eilanden groeit niets behalve felgroen gras. Van verkoopschandalen rond walvisvlees zoals in The Cove onthuld werd, is hier geen sprake. Alles is voor eigen consumptie. De eilandbewoners zien de vangst als lokaal voedsel, nauw verbonden met hun cultuur en identiteit en duurzamer dan vlees dat uit een ver land moet komen. Toch dringt het langzaam bij de bewoners door dat het vangen van te veel papegaaiduikers en jan van genten, plastic in de oceanen en vooral het hoge kwikgehalte van walvisvlees een bedreiging vormen voor hun traditionele jacht, van oudsher het cement van de kleine gemeenschap. Ook voor die behoefte aan saamhorigheid kun je begrip opbrengen.
De makers van de uitstekende Engelse documentaire The Islands and the Whales gaan onbevooroordeeld op bezoek bij enkele eilandbewoners, zoals de jonge vader die professioneel zeemeeuwen vangt voor consumptie. Zijn vrouw is verpleegster en maakt zich zorgen nadat een toxicoloog constateert dat de leden van het gezin een te hoog kwikgehalte in hun lichaam hebben, het gevolg van het eten van teveel walvisvlees. De toxicoloog stuit vaak op wantrouwen met zijn slechte tijding (“sommigen geloven niets behalve wat ze zelf zeggen”). Ook als Pamela Anderson, getooid in een T-shirt met een piraat erop, het hoofdstadje Tórshavn met veel bombarie en opgeheven vinger aandoet, wordt ze hoofdschuddend bekeken door de eilandbewoners. Cultureel imperialisme, vinden ze.
The Islands and the Whales, gelardeerd met schitterende desolate beelden van het eiland, toont terecht begrip voor de angst van de eilanders om hun cultuur te verliezen. Anderson zou er goed aan doen om te kijken naar Safari van Ulrich Seidl, waarin Duitsers voor hun lol en tegen betaling giraffen op de savanne doodschieten, ijzingwekkend geregistreerd door Seidl. Dat is pas pervers en misdadig.