The Imposter
Wie belazert wie?
The Imposter werpt meer vragen op dan hij beantwoordt. Dat klinkt niet als een aanbeveling en toch is deze desoriënterende filmtrip het kijken meer dan waard.
Nicholas Barclay is dertien jaar wanneer hij spoorloos verdwijnt uit zijn woonplaats San Antonio, Texas. Drieënhalf jaar later wordt in Spanje een verwarde jonge man van de straat gehaald. In het weeshuis waar hij wordt opgevangen, komen ongelooflijke verhalen boven over ontvoering en seksueel misbruik. Ook komt hij met zijn identiteit op de proppen: hij is Nicholas Barclay.
Zo begint The Imposter en het is typisch een film waarvan je het meest geniet wanneer je er zo weinig mogelijk over hebt gelezen, zodat je spontaan van de ene verbazing in de andere kunt vallen. Ik moet er dus niet te veel over uitweiden. Wat je intussen al mag weten is dit: hij is het niet. Anders zou de film niet The Imposter heten.
De eerste helft van deze thriller-achtige documentaire draait vooral om de vragen: waarom doet iemand zoiets en hoe lang houdt hij het vol? Veel langer dan je je kunt voorstellen, zo blijkt — en dat roept dan allerlei nieuwe vragen op, die de tweede helft van de film vullen.
Echt versus nep, werkelijkheid versus imitatie, waarheid versus bedrog zijn de tweeheden die in The Imposter op alle niveaus door elkaar lopen. De combinatie van getuigenissen met nagespeelde gebeurtenissen wordt in de documentairewereld veel gebruikt; maar filmmaker Bart Layton laat de grenzen daartussen bijna verdwijnen door delen van die gesprekken vloeiend te laten overlopen in gedramatiseerde scènes. Daar komt dan nog bij dat veel gesprekken de indruk wekken zelf een re-enactment te zijn. Wat betreft de getuigenissen van het mythomane hoofdpersonage begin je al snel te vermoeden dat zijn openhartigheid geen graadmeter is voor betrouwbaarheid, maar vervolgens blijkt ook het geheugen van zijn slachtoffers op zijn zachtst gezegd onvolledig. Waardoor je als kijker uiteindelijk je eigen oordeelsvermogen ter discussie moet stellen, evenals de mogelijkheid om via film een definitieve waarheid te onthullen. The Imposter doet dat dan ook niet, en hoe onbevredigend dat ook voelt, het is in dit geval eigenlijk precies goed.
