RACHEL GETTING MARRIED

Jonathan Demme keert terug naar zijn indie-roots met het aan Dogma en Robert Altman refererende rachel getting married, waarin niet Rachel maar haar jongere zusje Kym alle aandacht opeist.

Het is natuurlijk een beproefd recept: gooi een groep familieleden in een ruimte en er volgt onvermijdelijk emotioneel vuurwerk. Oude koeien komen uit de sloot, slapende honden worden hardhandig wakker geschud en voor je het weet heb je de poppen aan het dansen. Jonathan Demme’s rachel getting married is slechts de nieuwste in een lange rij bruiloftfilms waarin de bruiloft slechts een aanleiding is om oude familietrauma’s onder de loep te nemen. Maar goed, zolang we ons met zijn allen ook in het echt bij herhaling blijven onderwerpen aan bruiloften, kerstfeesten en verjaardagen, waarom zouden we er dan geen films over blijven maken?
Zeker als het zulke frisse, humanistische films zijn als deze van Demme. Waarin oudere zus Rachel (Rosemarie DeWitt) gaat trouwen, en jongere zus Kym (Anne Hathaway) daarvoor een paar dagen uit de rehab-kliniek over mag komen. Rachels hoop dat zij voor één dag het middelpunt mag zijn blijkt al snel ijdel: Kym is een ongeleid projectiel, zo hard mogelijk schreeuwend dat iedereen haar met rust moet laten. Demme en scenarist Jenny Lumet (dochter van Sidney) lijken haar gelijk te geven, en laten Hathaway alle ruimte om haar lieve-meisjes-imago af te schudden, met een Oscarnominatie als gevolg.

Ingeleefd
Eerdere bruiloftfilms dringen zich op bij het zien van de film. festen (Thomas Vinterberg, 1998) duikt op in het losse maar trefzekere handheld-camerawerk, en de ‘Dogma’-tische manier waarop met muziek wordt omgegaan: in alle hoekjes van het huis lopen muzikanten rond (de meesten oude bekenden van veelvuldig muziekfilmer Demme) die te pas en te onpas hun instrumenten tevoorschijn halen. Ook Robert Altmans a wedding (1978) blijkt een overduidelijk ijkpunt. De in 2007 overleden filmmaker wordt bedankt in de eindcredits, en zijn invloed is onmiskenbaar in de ingeleefde ensemblecast — van vader Paul (Bill Irwin) en moeder Abby (Debra Winger) tot de kleinste bijrollen. Hoewel de meeste bijkarakters geen naam krijgen en hooguit enkele regels dialoog hebben, voelen ze aan het eind van de film als oude bekenden.
En dan is er Noah Baumbachs margot at the wedding (2007), dat vrijwel exact hetzelfde uitgangspunt heeft: disfunctionele vrouw bezoekt de bruiloft van haar zus, en temidden van familie en vrienden bevechten ze elkaar om de aandacht van de groep. Maar waar Baumbach uiteindelijk een misantroop is, is Demme een humanist. De karakters in margot at the wedding wisselen beleefdheden uit terwijl ze elkaar (en zichzelf) haten; bij de familie Buchman in rachel getting married liggen de hatelijkheden direct aan het oppervlak, maar als deze worden weggekrast ligt er genegenheid onder verscholen. Uiteindelijk is dat misschien de grootste kracht van Demme’s film: niet alleen roept hij onze eigen rampzalige familiebijeenkomsten op subtiele wijze in herinnering, maar hij weet ons er ook aan te herinneren waarom we tóch steeds terug blijven gaan.

Joost Broeren