Petite fille

Empatisch en fluweelzacht toont Sébastien Lifshitz de worstelingen van de jonge Sasha, die werd geboren als jongen maar weet dat ze een meisje is.

Het vertellen van LGBTQIA+ verhalen op het witte doek blijft een delicate zaak. Veel regisseurs vervallen in stereotypering, zowel in fictiefilms als documentaires. Maar voor Petite fille benadert regisseur Sébastien Lifshitz zijn jonge hoofdpersoon met warmte en respect.

De documentaire volgt Sasha, een meisje van nog geen tien dat werd geboren in het lichaam van een jongetje. Ze wil niks liever dan zichzelf kunnen zijn, de jurken dragen die ze wil dragen en niet anders behandeld worden door haar omgeving om wie ze is. Een van de mooiste en meest hoopvolle kanten van haar verhaal is hoezeer haar gezin pal achter haar staat en haar ondersteunt. De intieme band van de familie is een rustgevende rode draad door de film, een tegenwicht voor de moeilijkheden die Sasha nu trotseert en ook in de toekomst zal moeten trotseren. Een van de mooiste voorbeelden hiervan is een scène waarin haar moeder zichzelf corrigeert wanneer ze zegt: “Sasha voelt zich een meisje, nee, ís een meisje.”

Voor kijkers in de LGBTQIA+ gemeenschap, en vooral de trans community zal het verhaal van Sasha herkenbaar zijn, en op sommige punten misschien zelfs triggering. Bijvoorbeeld de bezoekjes van Sasha en haar familie aan artsen die weinig benul hebben van gendergerelateerde problematiek, zeker op zo jonge leeftijd. Deze scènes laten zien hoe ver het systeem achterloopt op de realiteit, en hoe mensen zich met man en macht vastklampen aan sociaal geconstrueerde concepten van gender. De mensen die Sasha zouden moeten helpen, blijken haar grootste vijanden – van de huisarts tot de schoolleiding.

Sasha’s identiteit wordt niet geaccepteerd op school – niet door de directie, niet door docenten en (dus) ook niet door haar klasgenootjes. Omdat haar schoolvriendjes niet weten dat Sasha een meisjeskamer heeft, nodigt ze nooit andere kinderen uit om te komen spelen. Ook in haar balletklas wordt ze niet geaccepteerd, tonen scènes die Lukas Dhonts Girl (2018) in herinnering brengen, een film met een vergelijkbaar thema maar een oudere hoofdpersoon.

De karakterstudie van Lifshitz voelt empatisch en fluweelzacht. Hopelijk draagt de film bij aan meer begrip voor transmensen, jong en oud. Omdat Petite fille zo goed en scherp toont wat een lange weg we als maatschappij nog te gaan hebben in het deconstrueren van ingesleten ideeën over gender, voordat iedereen zich zichzelf kan voelen.