Pari

In een vreemd land gaat een vrouw op zoek naar haar zoon, en vindt ze zichzelf. Debuterend regisseur Siamak Etemadi brengt een ode aan zijn Iraanse moeder, aan de stad Athene waar hij jaren geleden zelf naartoe trok, en aan de bevrijding die gepaard gaat met het achterlaten van het vertrouwde.

‘For Pari’, verschijnt er in beeld aan het einde van Pari. Siamak Etemadi draagt zijn speelfilmdebuut op aan zijn moeder, die niet zozeer model stond maar wel de inspiratie leverde voor zijn gelijknamige hoofdpersonage: een moeder die door het vuur gaat voor haar zoekgeraakte zoon. Babak is een paar jaar eerder op een studiebeurs vanuit Iran naar Athene vertrokken, maar als zijn ouders hem daar komen opzoeken blijkt hij spoorloos verdwenen.

Waar is Babak? De vraag waarmee de film begint, mondt binnen de kortste keren uit in een speurtocht naar wie hij eigenlijk is. Babak mag dan hun zoon zijn, wat wisten zijn ouders eigenlijk van hem? Wat speelde zich in zijn hoofd af? Waar droomde hij van? Niet van studeren, ontdekken ze op de universiteit waar hij zich in twee jaar tijd maar nauwelijks heeft vertoond. Vrijheid is wat Babak in Europa blijkt te zoeken.

Een halve bladzij met een paar dichtregels die Pari in Babaks vroegere, ogenschijnlijk haastig achtergelaten kamer vindt, vormen het leitmotif van Pari’s odyssee door de rauwste wijken van Athene, aanvankelijk samen met haar wat oudere echtgenoot Forrokh, later alleen. De verzen, een moderne interpretatie van de poëzie van de middeleeuwse Perzische dichter Rumi, gaan over vurige levensdrift en het puren van de ziel. Een derwisj, een zeeman of een dichter, zoiets moet er van Babak geworden zijn, zegt een van zijn vroegere maten.

Intussen is voor Pari de zoektocht naar haar zoon allang overgegaan in een zelfontdekking. Want wie is zíj eigenlijk, deze Iraanse huisvrouw, moslima, moeder van Babak, vrouw van Forrokh? In de loop van haar queeste moet ze al die lagen van haar vertrouwde identiteit een voor een achterlaten, met de chador die tijdens een krakersrel in vlammen opgaat als beklijvend beeld. Maar hoe meer verliezen Pari lijdt, hoe meer ze wint aan kracht.

Haar metamorfose voltrekt zich in stadia die elkaar soms geleidelijk en soms schoksgewijs opvolgen. Het betekent dat Pari’s persoonlijkheid door de film heen een groot spectrum beschrijft, waarbij actrice Melika Foroutan er toch in slaagt om steeds de kern van haar personage te vatten – aanvankelijk als een vage omtrek, waarin langzaam meer kleur en reliëf verschijnt. Ondanks haar timide voorkomen neemt Pari zonder aarzeling de duik in deze onbekende stad, die hier in zijn ruigste schoonheid wordt geportretteerd: dreigend en aanlokkelijk tegelijk. Net als de vrijheid, inderdaad.

Pari is vanaf 14 januari te zien via Picl (inclusief nagesprek met regisseur Siamak Etemadi) en Vitamine Cineville.