On the Rocks

Sofia Coppola’s films voelden altijd al als egodocumenten – ook die ene die zich in Versailles afspeelde – maar On the Rocks is zonder meer haar meest persoonlijke. De film laat zich bekijken als het afscheid van een vader, maar vooral als het afscheid van een generatie, van een manier van denken.

Net zoals een terloopse opmerking over zijn neus het hoofdpersonage in Luigi Pirandello’s roman Iemand, niemand en honderdduizend aan alles in zijn leven doet twijfelen, is het in On the Rocks een vluchtig moment waardoor Laura (Rashida Jones) begint te vermoeden dat haar relatie stuk is. Samen met Dean (Marlon Wayans) woont ze in een mooi appartement in New York met twee prachtige kinderen. Dean is hard aan het werk om zijn nieuwe bedrijf van de grond te krijgen, Laura doet de kinderen naar school en probeert een boek te schrijven. Het wil alleen niet vlotten. Als ze een van Deans collega’s ontmoet, de mooie Fiona, vreest ze het ergste. Een projectie misschien van haar eigen gevoel van vervreemding.

Enter Laura’s vader Felix (Bill Murray), een gepensioneerd kunsthandelaar die zich in een versleten Mercedes met chauffeur bij restaurants en vernissages laat afleveren. Het soort man dat nog net charmant wordt gevonden omdat hij een relikwie is, zonder dat zelf door te hebben. Het soort man dat Laura’s moeder bedroog met zijn secretaresse. Het soort man dat altijd terugvalt op biologie om de verhouding tussen mannen en vrouwen te typeren. Het soort man dat zeker weet dat Dean vreemdgaat, omdat hij dat zelf ook zou hebben gedaan. En dus neemt hij Laura mee op jacht naar de waarheid.

De film is vlotter en lichter van toon dan Coppola’s eerdere films, waarin luxe steevast de strop om de nek van de personages was. De schaal van de film lijkt ook kleiner, maar dat is bedrieglijk. Het is wat al te Freudiaans om te beweren dat Coppola hier afscheid neemt van haar eigen vader, filmmaker Francis Ford die een paar van de meest imposante films uit de filmgeschiedenis op z’n naam heeft staan, maar het gevoel valt niet helemaal van je af te schudden. Het is in ieder geval het frame van de vader waar Laura uit wil stappen: het archaïsche wereldbeeld dat Murray’s personage zwierig loopt uit te venten.

De finesse van de film zit hierin. In relaties weten we nooit precies wat de ander denkt of voelt en waken we er daarom voor hun gedrag te reduceren tot eenduidig leesbare boodschappen. Maar zodra de verdenking van vreemdgaan opkomt, zoeken we die eenduidigheid plotseling wel. Logisch ook, maar de vraag is: is dat terecht? Kom je juist dan niet altijd bedrogen uit?