Notes from Brussels

Met bloed, zweet en tranen werken drie vrouwen aan hun Europese droom in deze documentaire, te zien in een kleine reeks voorstellingen vanaf de Dag van Europa. De continue stress in Brussel conflicteert met privélevens en zelfs gezondheid. Je moet het maar willen.

Het lijkt alsof er geen stilstand bestaat rondom het Europees Parlement. Ook los van de constante verplaatsing tussen Brussel en Straatsburg is er almaar beweging: van mensen op roltrappen, door detectiepoortjes, in liften, op fietsen en in taxi’s. Onder de systeemplafonds wordt aan één stuk door heen en weer gelopen, altijd met een mobiele telefoon in de aanslag. Je moet altijd bereikbaar zijn, altijd scherp. Je politieke ambitie moet dus wel héél groot zijn, wil je ‘Brussel’ heelhuids overleven.

Debuterend documentairemaker Nadine van Loon was tot tien jaar terug zelf werkzaam in die politieke heksenketel, tot een burn-out een einde maakte aan haar Europese droom. Toen ze met haar gezin terugkeerde naar Brussel – Van Loon had zich inmiddels omgeschoold tot filmmaker – vroeg ze zich opeens af wat vrouwen bezielt om er te werken. Hoe houden zij het vol? Hoe zien hun dagen eruit, hoe balanceren ze hun carrière met privélevens? Hoe zien zij de toekomst voor zich?

Met de camera in de hand dompelt Van Loon zich wederom onder in de Brusselse bubbel, waar wetten gemaakt worden, afspraken beklonken en ongeschreven regels minstens zo belangrijk zijn. Ze volgt tussen 2017 en 2021 drie vrouwen: Anne-Cécile Gault, een Franse politiek assistent in het Europees Parlement; de Poolse journalist Joanna Sopinska; en Beate Gminder, een Duitse topambtenaar bij de Europese Commissie. In het voor buitenstaanders wellicht ondoordringbare bastion van de EU werken zij op de toppen van hun kunnen. Ondertussen staan er in sommige EU-landen steeds meer eurosceptici op, ettert de migratiecrisis door en zagen autoritaire mogendheden aan de stoelpoten van de rechtsstaat en democratische vrijheden.

De beelden zijn niet altijd even bijzonder, eerder functioneel. Het is ook lastig om een zakelijke omgeving vol systeemplafonds, papierwerk en steriele liften te verheffen. De montage werkt wel heel aardig. De soms kort op elkaar versneden opnames van dagelijkse werkzaamheden verbeelden, in combinatie met hun verhalen, een koortsachtig bestaan. Kinderen? Een man in je leven? Veel te druk voor. Je huis een thuis maken? Waarom zou je als je er nauwelijks bent? Het gevoel van urgentie, stress en hartkloppingen dringt zich zo aan de kijker op.

Daar was de keuze van Van Loon om zelf onderdeel van de film te zijn, eigenlijk niet voor nodig. De documentaire is vooral een intrigerend tijdsdocument dat aanzet tot discussie over het belang van de EU, maar ook over acceptabele werkdruk, vrouwen op de werkvloer en – specifieker – vrouwen die zich door het glazen plafond heen gebikt hebben. De prijs lijkt hoog.