MIO FRATELLO È FIGLIO UNICO

Twee broers komen tegenover elkaar te staan in het Italië van de roerige jaren ’60 en ’70. mio fratello è figlio unico is zo het neefje van la meglio gioventù geworden.

Midden-Italië, 1962, het jaar van de Cubacrisis: Accio, een tiener uit een arbeidersgezin met als bijnaam ‘ettertje’, wordt naar een seminarie in Troje gestuurd, maar wil ook daar niet deugen. "Jezus was een revolutionair die de Romeinen pestte", aldus Accio. Voor zover nog nodig hoopt zijn oudere broer Manrico hem van een celibatair leven te redden met een foto van actrice Marisa Allasio, die vanwege haar boezem destijds als de Italiaanse Brigitte Bardot te boek stond. Korte tijd later is Accio weer thuis, waar alleen nog plek voor hem is op een slaapbank in de gang. Het buitenbeentje van de familie vindt vervolgens een tweede vader in de fascistische marktkoopman Mario die hem leert dat de Duce een soort Robin Hood was die stal van de rijken omwille van de armen. Tot grote ergernis van Manrico, die actief communist is, schrijft de bijdehante Accio zich vervolgens in als lid van de fascistische partij.
Net als in la meglio gioventù, vier jaar geleden de publiekslieveling op het Filmfestival Rotterdam, vertelt mio fratello è figlio unico over twee opgroeiende broers die in de roerige jaren ’60 en ’70 tegenover elkaar komen te staan. De scenaristen van toen haalden de succesformule opnieuw van stal, al baseerden ze zich dit keer op een boek van Antonio Pennachhi. mio fratello is echter nog minder een politieke film dan zijn voorganger. Bloedband is opnieuw belangrijker dan overtuiging. Zelfs Latina — de door Mussolini op de drooggelegde Ponteinse moerassen gebouwde stad waar de broers opgroeien — is nauwelijks meer dan een terloops decor: fascistische architectuur komt nauwelijks in beeld.

Stoeien
Het Italië van dit familiedrama is een romantisch, nostalgisch land waar het leven temperamentvol wordt gevierd, waar naar hartelust naar de meisjes wordt gefloten, waar humor belangrijker is dan diepgang en waar het lichaam het wint van ideeën. Niet alleen staat familie in het verhaal boven ideologie; ook is het fysieke acteerwerk (vrijen, stoeien, vechten) een prominentere rol toebedeeld dan de politiek-historische achtergronden. Dat levert een prachtige dynamiek op in de scènes waar de handheld camera onderdeel is van de straatgevechten tussen links en rechts. Maar de bijna ononderbroken opeenstapeling van gebeurtenissen waarbij de interactie ook nog eens steevast in beweeglijke close-ups is gefilmd, doet na verloop van tijd naar adem happen.
Hoewel omwille van de dramatiek het aanvankelijk jongensachtige geweld uiteindelijk toch nog een grimmig gezicht krijgt, blijven de personages vooral de aardige jongens die ze waren en hebben ze geen echte obstakels te overwinnen. Het ouderlijk huis, symbool voor het oude, in verval rakende Italië, wordt uiteindelijk ingeruild voor nieuwbouw; de naïviteit van de jeugd voor de ervaring die bij volwassenheid hoort. Als het nieuwe huis wordt betrokken gedraagt ‘etter’ zich dan ook als de ideale zoon die zijn moeder een rozenstruikje brengt.

Karin Wolfs