Matilda the Musical

Het ontroerende, bescheiden kinderboek van Roald Dahl verdwijnt in een zee van muzikale bombast.

Waarom is de nieuwe Netflix-Matilda een musical?

Roald Dahls verhaal over de vroegwijze boekenwurm met telekinetische krachten is zo mooi omdat het alledaags en herkenbaar is. We herkennen onszelf in Matilda omdat ze naast haar uitzonderlijke intellect en krachten een doodgewoon meisje is. Legio kinderen voelen zich verkeerd begrepen door ouders, voogden en gezagdragers, en ontsnappen in sprookjes of hun eigen verbeelding. We vinden onszelf allemaal best slim, en iedereen heeft wel eens geprobeerd een beker of een lepel te verplaatsen met hun brein.

De rode draad in Matilda is de bijzondere band tussen een meisje en haar lerares, juf Engel, die Matilda ziet en liefheeft om wie ze is. Die wederzijdse liefde en erkenning bevrijdt hen beiden van de dictatuur van Matilda’s nalatige ouders (in de nieuwe Netflix-musical gespeeld door Andrea Riseborough en Stephen Graham) en bovenal het gigantische, doodenge schoolhoofd Bulstronk (een heerlijk schmierende Emma Thompson in reuzenmake-up).

Matilda is bescheiden en intiem; musicals zijn uitbundig en dramatisch. Wat de overwegingen ook waren om van het boek een West End-musical van te maken, en vervolgens een musicalfilm, ik betwijfel of het verhaal en de kinderen voor wie het bedoeld is erdoor gediend zijn. Hoewel de nummers van componist Tim Minchin op zichzelf vaak ontroerend en aanstekelijk zijn, overweldigen ze de rest van het verhaal. Naast de uitbundige zang en choreografie van honderden kinderen en volwassenen tegelijk lijkt een zwevend schoolkrijtje dat uit zichzelf op een bord schrijft niet zo spannend meer.

Bovendien leidt het af van de zo essentiële band tussen Matilda en juf Engel. Lashana Lynch speelt Engel als een schuchter persoon met grote ogen, gebogen hoofd en een kleine lach, wier liefde en passie voor kinderen, haar vak en zichzelf na jarenlange kwelling van Bulstronk misschien verstopt is, maar nooit gedoofd. Lynch is een openbaring, en het is daarom extra zonde dat de meeste liedjes haar band met Matilda verwaarlozen. Meer tijd brengt Matilda door met de bibliothecaresse, mevrouw Fens.

De jonge Alisha Weir speelt Matilda geloofwaardig en ze zingt fantastisch, maar haar personage krijgt simpelweg te weinig te doen. Matilda in The Musical is een kleine girlboss die hooguit fronst wanneer ze haar ouders terugplaagt of haar medeleerlingen beschermt (op de filmposter poseert ze stoer op een schooltafel met haar vuisten in haar zij), maar ze is nooit kwetsbaar, en haar diepe eenzaamheid en verlangens komen amper uit de verf. Er is geen reden voor haar verzet.

Dat, en enkele knipogen naar andere werken van Roald Dahl, doet vermoeden dat Matilda the Musical vooral bestaat omdat het kan, nadat Netflix in september 2021 het Roald Dahl Story Company overnam. Het voelt als de ontginning van het ‘Roald Dahl Cinematic Universe’. Kinderen zullen de film ongetwijfeld onderhoudend vinden, maar ik vermoed dat zij beter bediend worden door de kleinere aanpak en het subjectievere camerawerk van Danny DeVito’s verfilming uit 1996 – ook op Netflix.

Matilda the Musical is vanaf 25 december te zien op Netflix