Lynch (One)

Op de vorig jaar verschenen Amerikaanse dvd-uitgave van David Lynch’ magnum opus Inland Empire is als extra Lynch (Two) opgenomen, een half uur durende ‘making of’ documentaire. Zoals de naam al aangeeft was het min of meer een vervolg op, of een herschikking van, Lynch (One) dat echter met de voor Lynch kenmerkende onlogica recentelijk pas op dvd verscheen.

Lynch (One) gaat net als Lynch (Two) over het maken van Inland Empire, maar vooral over het kunstenaarschap van David Lynch. Hij lijkt te zijn bevrijd door de digitale camera. In de afgelopen twee jaar draaide hij het ruim drie uur lange Inland Empire (waarbij bovendien nog eens ruim 75 minuten aan materiaal de film niet haalde, dat op import-dvd te vinden is onder de titel More Things That Happened) en een trits aan filmpjes voor zijn website. Daarnaast gaan er sterke geruchten dat hij stiekem ook blackANDwhite is, het in ieder geval zeer Lynchiaanse pseudoniem waaronder de regisseur van deze documentaire opereert.

De digitale camera bewerkstelligde bovendien een totale omslag in Lynch’ benadering: waar zijn werk daarvoor gericht was op het blootleggen van de verdorvenheid die onder glossy oppervlaktes te vinden is, draait Lynch, evengoed als inland empire, om de schoonheid achter de verrotte, bedorven toplaag.

En het blijft natuurlijk Lynch. Geen ’talking heads’, dus, en geen simpele antwoorden. Er worden eigenlijk niet eens vragen gesteld, behalve dan in de fragmenten van telefonische interviews die worden hergebruikt door regisseur blackANDwhite. Toch krijg je een soort van inzicht in de totaal niet inzichtelijke belevingswereld van Lynch. De maestro vertelt anekdotes uit zijn jeugdjaren en de tijd die hij in Philadelphia doorbracht, de stad die ‘hem en zijn werk het meest heeft geïnspireerd.’ Anekdotes over het leksteken van opgeblazen dode paarden, bijvoorbeeld.