LE TANGO DES RASHEVSKI

Wat is een goede jood? Binnen de Frans-joodse familie Rashevski lopen de meningen sterk uiteen. Als grootmoeder overlijdt, valt de familie als los zand uit elkaar. Filmmaker Sam Garbarski houdt het lichtvoetig maar ook schematisch in zijn debuutfilm.

Lekker sfeertje heerst er in de familie Rashevski na het overlijden van grootmoeder Rosa. Oma had na Auschwitz de religie afgezworen, maar nu blijkt haar laatste wens een joodse begrafenis. Het organiseren van de kaddisj brengt het jarenlang opgekropte ongenoegen in de familie over elkaars levenswijze naar boven. Rosa’s broer Dolfo, een oude vrouwencharmeur, reist naar Israël om Rosa’s ex-echtgenoot, de orthodoxe rabbijn Shmuel, over haar dood in te lichten. De twee mannen kunnen elkaar niet luchten of zien. Shmuel veracht joden die niet in Israël willen wonen. Hij giet een glas water leeg op de grond en zegt dat dit hem aan de joden in het buitenland doet denken. Ook bijt hij Dolfo toe dat hij zijn ex-vrouw na hun scheiding als een goj beschouwde. Dolfo slaat terug met de opmerking dat een goj in de oorlog Shmuel het leven redde.
De oorlog tussen Dolfo en Shmuel is maar één lijntje in het van conflicten overlopende Le tango des Rashevski. Zo zijn daar Rosa’s twee zonen Simon en David, die door de dood van hun moeder worden aangezet om over hun joodse identiteit na te denken. Hoe wil Simon eigenlijk begraven worden, wil zijn niet-joodse vrouw weten. Het is een strikvraag, want als hij voor een joodse begraafplaats kiest, kunnen ze niet naast elkaar liggen. Wat is belangrijker: geloof of liefde?

Liefdesoffer
Het lijkt erop dat scenarist Philippe Blasband en Garbarski in hun film alle houdingen tegenover het jodendom hebben willen opvoeren. Naast Dolfo, Shmuel, Simon en David passeren nog een aantal personages, met als meest curieuze Nina, een vriendin van David. Nina staat voor het type dat fanatiek op zoek is naar haar roots. Ze wil joodser dan joods zijn, wat complicaties geeft als de niet-jood Antoine op haar verliefd raakt. De sukkel wil zich voor haar desnoods met een keukenmes laten besnijden. Het is nogal potsierlijk dat Nina hem voor het snijwerk niet ziet staan, maar erna seksueel reuze aantrekkelijk vindt. Besnijdenis als liefdesoffer? Fijne vrouw is Nina! De makers koppelen seks en religie wel heel simpel aan elkaar.
En nog is de film niet vol genoeg voor ze. Je hoort ze bijna denken: wat hebben we nog niet? Ze vonden iets: het conflict met de Palestijnen. Oma’s kleinzoon Rici, die in Libanon heeft gevochten, wordt verliefd op een islamitisch meisje. "Jij hebt op Palestijnen geschoten. En nu wil je met een Arabische trouwen!", zijn de woorden waarmee het meisje haar verliefdheid op hem tevergeefs probeert te onderdrukken.
Le tango des Rashevski borrelt over van identiteitsproblemen en religieuze conflicten, maar de makers wilden geen treurig drama maken, zodat ze ook een oplossing bieden. Hun recept voor wereldvrede? Het jiddische woord ‘mensch’. Iedereen kan een ‘mensch’ zijn, zegt de wijze Dolfo, die duidelijk de sympathie van de makers heeft. Als we allemaal ‘mensch’ worden, breekt het paradijs aan. Dan maakt het niet langer uit wie joods is en niet-joods. Utopie? Kent u een betere plek om te dromen dan de bioscoop?

Jos van der Burg