L’économie du couple

Joachim Lafosse is in vorm met dit spaarzaam geschreven verhaal over hoe het idioom van een relatie à la Houellebecq steeds minder romantisch en meer economisch wordt.

Het is niet eens een vechtscheiding waar Marie en Boris in verwikkeld zijn, nu ze alweer een tijd geleden besloten na vijftien jaar uit elkaar te gaan. Script en acteurs (Bérénice Béjo en Cédric Kahn) zijn zo goed op elkaar ingespeeld dat je vanzelf snapt waarom. Kleine ergernissen worden groot. Hij is wat lakser, zij wat meer secuur, hij wat energieker, zij wat afstandelijker. Irritant zijn ze allebei. Allebei manipuleren ze de gesprekken die zonder uitzondering in het bijzijn van hun twee jonge dochters worden gevoerd. Toch voel je ook met allebei mee.

Had hij na het besluit om uit elkaar te gaan wel meteen een eigen appartement kunnen huren, wie weet hoe het dan was gelopen. Maar Boris heeft geen geld en bleef wonen in het huis dat Marie van haar vader erfde. In een aparte kamer, opzij van de woonkamer, waarvan de ramen met papier zijn afgeplakt. Zo dicht leven ze op elkaar, slechts een velletje papier van elkaar verwijderd. Ze zorgen afwisselend voor de kinderen, zij meer dan hij. Boris wil zijn deel van de waarde van het huis dat hij heeft opgeknapt, maar dat betekent dat Marie het moet verkopen. Maar dan moet het eerst worden gerenoveerd. Waarvoor ze het geld niet heeft. Tenzij Boris het doet. Maar dat wil ze niet. Haar moeder wil het wel. Het is komisch als het niet zo tragisch zou zijn.

Bijna elke scène speelt zich in de kamers van het huis af, alsof je naar een pas de deux kijkt, een theater van twee volwassenen. Een theater van de lach, waar het ene personage door de ene deur afgaat als het andere door een andere deur binnenkomt. Een enkele keer gaat de camera naar buiten, onder meer voor een diner dat Marie voor haar vrienden in de tuin organiseert en dat Boris komt verzieken. Het waren tenslotte ook ooit zijn vrienden.

Maar het is geen pas de deux. Want horen in de kostenbatenanalyse waar Joachim Lafosse met de titel naar verwijst hun twee dochters ook niet te worden meegenomen? Al die frustraties die ze moeten aanhoren? Al die teleurstellingen. Wat leren ze zo over relaties? Wat denken ze over een paar jaar over hun ouders? Moet dat allemaal onder onvoorziene kosten? In de slotscènes laat Lafosse nog snel even zien hoezeer kinderen het gedrag van hun ouders imiteren.

De regisseur is in topvorm met dit spaarzaam geschreven verhaal over hoe het idioom van een relatie in de loop van de tijd verandert. Woorden die met liefde en verlangen te maken hebben, worden vervangen door woorden die met geld en bezit te maken hebben. Het bed delen wordt een hypotheek delen. De gezamenlijke tandenborstel wordt de gezamenlijke rekening. Op zich dingen die iedereen zich wel eens gerealiseerd heeft, maar Lafosse laat zien hoe ver het kan gaan. Misschien slim om voorzichtiger om te gaan met de taal van de liefde.