Kind

De horror van machte­loos­heid

Kind. Foto: Jurre Rompa

Het speelfilmdebuut van Jan Verdijk is een psychologische horrorfilm over verlies en machteloosheid die op zijn sterkst is als hij zich beweegt in het schaduwgebied tussen realisme en het bovennatuurlijke.

In 2021 won Jan Verdijk een Gouden Kalf voor zijn korte film Pantser, een ongebruikelijke Nederlandse scifi- annex horrorfilm die een beklemmend einde-der-tijden-gevoel wist te vangen. Een film die, ondanks zijn kwaliteit, door weinigen is gezien – helaas het lot van de korte film. Wie de 21 minuten durende nachtmerrie wél zag, keek met hoge verwachtingen uit naar Verdijks volgende stap: zijn speelfilmdebuut.

In Kind zit de horror vooral in machteloosheid. Jaimy (Noortje Herlaar) en Leon (Vincent van der Valk) verliezen tijdens hun eerste zwangerschap hun kindje. Na signalen van een vervroegde overgang volgt het pijnlijke nieuws dat de kans op een volgende zwangerschap nagenoeg nihil is. Maar volgens de holistische verloskundige Nicole (een verdacht positief en zorgzaam orakelende Tamar van den Dop) komt er wel degelijk nog een zwangerschap aan.

Kind is op zijn sterkst wanneer de film balanceert tussen het alledaagse en het bovennatuurlijke, zonder visuele effecten. Ogenschijnlijk vermomd als kraamdrama zwelt de onheilszwangere plot langzaam aan. Er lijkt weinig te gebeuren, maar constant iets te sluimeren. De spanning zit in de opbouw, in het wachten. Wanneer komt de volgende klap? Wat schuilt er achter de stilte?

Verdijk houdt alles klein met een bewust misplaatste rust. Binnen de kalme, gecontroleerde stijl ontstaat ruimte voor het unheimische. Wanneer de expliciete horror zijn intrede doet lijkt Kind te stuiten op een intrigerende maar wringende discrepantie: de horror waar Verdijk en scriptschrijver Paul de Vrijer naartoe lijken te werken botst met het meer ingetogen drama dat Jaimy en Leons naturel vertelde verhaal probeert af te dwingen.

Of Verdijks debuutfilm volledig geslaagd is, is niet eens van belang. Met behulp van zijn vaste componist Koen van de Wardt, die met synthesizerklanken de werkelijkheid langzaam doet kantelen, weet Verdijk het vertrouwde uit elkaar te laten vallen. Zijn Kind maakt vooral benieuwd naar hoe hij als filmmaker de combinatie van spanning en ingetogenheid in de toekomst nog verder zal ontwikkelen en toepassen.