In Oranje

In Oranje is een feelgood drama over een jong voetballertje dat traint om in Jong Oranje te mogen spelen. Een ontroerende film met een briljante vondst.

Voetbalfilms zijn in. Na het succes van All Stars (inclusief televisieserie en verschillende internationale remakes) waren er De zwarte meteoor, de documentaires The other final en Johan Cruijff — En un momento dado en binnenkort komt Simon, de nieuwe Eddy Terstall die zich voor een deel afspeelt tijdens het EK ’88. En na het Amerikaanse succes van Bend it like Beckham is zelfs Hollywood om. In samenwerking met de FIFA zijn drie voetbalfilms in voorbereiding, waaronder Goal! van niemand minder dan Michael Winterbottom.
Regisseur Joram Lürsen maakte in 1990, ver voor de huidige mode dus, de voetbalfilm De finales, waarin een jochie voetballes geeft aan zijn vriendje, ene Marco van Basten. Meer dan tien jaar schaafde hij aan In Oranje, samen met scenarist Frank Ketelaar, waarbij ze zich lieten inspireren door de levens van Van Basten, die met een zwakke enkel kampte en Johan Cruijff, wiens vader op jonge leeftijd overleed.

Troefkaart
De 11-jarige Remco van Leeuwen (Yannick van de Velde) is een groot en gedreven voetbaltalent. In zijn met Oranjehelden behangen slaapkamer oefent hij alvast het Wilhelmus. Remco’s vader Erik (Thomas Acda) heeft een groentezaak en zoals het een goede vader betaamt weet hij alles beter. Hij is de fanatiekste van de fanatieke voetbalvaders rond het veld. Als de coach ‘breed’ roept schreeuwt hij ‘diep’.
Samen trainen ze keihard voor hun beider droom: een plek in Jong Oranje. Totdat Erik plotseling sterft. Remco verliest niet alleen zijn vader, maar ook de lust om te voetballen. Wat heeft het nog voor zin als er niemand langs de kant staat om je aan te moedigen? Als hij ook nog eens zijn rechterenkel blesseert en het allemaal niet droeviger kan introduceert de film zijn troefkaart: Erik komt terug! Niet als geest ("het is geen film", zegt de bijdehante Remco tegen een bezorgde arts) maar gewoon, als zichzelf: als vader die over voelbal wil praten. De doodeenvoudige vanzelfsprekendheid waarmee Remco verder gaat met zijn vader, al weet hij best dat die dood is, ontroert evenveel als hij blij maakt. Je weet dat een kind op zo’n leeftijd niet kan accepteren dat een ouder overlijdt, ook al begrijpt hij het wel; en je gunt het hem zó dat hij zijn vader nog ziet, ook al verzint hij het zelf.
Door de briljante vondst van de geestesverschijning vermengt In Oranje naadloos het jongensboekenavontuur van de voetbaldroom met het drama van de dood. En door zich consequent op de relatie van vader en zoon te blijven concentreren geven Lürsen en Ketelaar een diepe, warme gloed aan de vraag of Remco een uitnodiging van de KNVB krijgt. Het nooit sentimentele verhaal wordt gedragen door de fantastische hoofdrolspeler Yannick van de Velde, die volkomen overtuigend is in de moeilijke rol van een jongen die zich los moet zien te maken van zijn vader. Thomas Acda speelt als vader een vertrouwde rol: gemoedelijk, simpel maar effectief. Alleen Wendy van Dijk als moeder acteert zwak — het enige minpuntje van de film. Dat dit geen klap uitmaakt voor het kijkplezier én -verdriet, zegt alles over de kwaliteit van het liefdevolle werk van Lürsen en Ketelaar.

Rik Herder