IF I WANT TO WHISTLE, I WHISTLE

Wat gaat er om in het hoofd van een achttienjarige jongen in een Roemeense jeugdgevangenis? En in zijn hart?

Silviu is achttien. Hij zit al vier jaar vast, maar komt over een paar dagen vrij. De jeugdgevangenis ligt ergens in Roemenië: hekken, kale slaapvertrekken, een kantine waar altijd een radio schettert. Als hij verstandig zou zijn, telde Silviu kalm die laatste paar dagen af. Het lukt hem niet. Enkele dagen voor zijn vrijlating gooit hij zijn eigen glazen in met een domme actie. De jongen volgt zijn eigen, impulsieve logica en die is net zo kinderlijk en overmoedig als de titel van dit sterke Roemeense debuut suggereert.
if i want to whistle, i whistle won de Zilveren Beer tijdens het Filmfestival in Berlijn. Florin ?erban schaart zich met zijn sobere, sociaal-realistische film naast Roemenen als Christian Mungiu (4 maanden, 3 weken en 2 dagen) en C?t?lin Mitulescu (the way i spent the end of the world). Die laatste produceerde en schreef ook mee aan if i want to whistle, i whistle.

Rijke lichaamstaal
?erban schetst een gedetailleerd beeld van de jeugdgevangenis en brengt zijn personages met bewonderenswaardig weinig middelen tot leven. Waarom Silviu vastzit, of waarom zijn moeder hem en zijn broertje Marius in de steek liet, krijgen we nooit exact te horen. Wat we over Silviu weten, weten we omdat we hem verlegen zien flirten met Ana, een sociaal werkster die de gevangenen enquêtes afneemt. Of door de manier waarop hij reageert wanneer Marius vertelt dat moeder is teruggekomen. Acht jaar lang heeft Silviu alleen voor zijn broertje moeten zorgen. Nu hij op het punt staat vrijgelaten te worden, blijkt zijn moeder van plan om Marius mee te nemen naar Italië. Het zet de anders zo kalme Silviu aan tot een woedende, wanhopige gijzeling.
if i want to whistle, i whistle is gebaseerd op een toneelstuk van Andreea Vale?n. ?erban werkte twee maanden in jeugddetentiecentra in Craiova en Tichile?ti. Hij gaf er acteerlessen, verwerkte zijn observaties in de film en selecteerde ook een aantal gevangenen voor bijrollen. De 19-jarige hoofdrolspeler George Pi?tereanu is weliswaar niet zo’n gevangene, maar wel een debutant met een indrukwekkend rijke lichaamstaal: verdrietig, naïef, geil, autoritair, dreigend. Uit zijn trainingspak steekt een kaalgeschoren kop op een agressief vooruitgestoken hals. Achter zijn wenkbrauwen en ogen schuilt een kwetsbaar, eenzaam kind.

Barend de Voogd