Heartbound

Liefde ten tijde van globalisatie: Heartbound ontrafelt de complexe dynamiek van het huwelijk tussen Thaise vrouwen en Deense mannen in de provincie Jutland. Een indrukwekkend project, dat resulteert in een intieme film.

Vijfentwintig jaar geleden werd de Deen Niels tijdens een seksvakantie verliefd op de Thaise Sommai. Ze trouwden en vestigden zich in Jutland. Sindsdien helpt Sommai Thaise vrouwen te koppelen aan Deense mannen. Met als resultaat dat er in deze afgelegen regio ondertussen 926 Thaise vrouwen wonen. Dr. Sine Plambech deed onderzoek naar deze groep vrouwen, en richtte samen met coregisseur Janus Metz een decennium lang haar camera op de stellen. Ze filmden hen zowel in Jutland als in Thailand en legden de complexe dynamiek vast die ten grondslag ligt aan hun huwelijken.

Zo moet het vaak gegaan zijn: Sommai en Niels stellen een advertentie op voor een Thaise vrouw uit een kansarm milieu die net is gearriveerd in Denemarken, een vereenzaamde geïnteresseerde man meldt zich, een ongemakkelijke ontmoeting volgt. Zo vergaat het Sommai’s nichtje Kae en haar potentiële man Kjeld, en verging het ongetwijfeld ook de andere stellen die we in Heartbound leren kennen. Een stel moet zeven jaar bij elkaar blijven om kans te maken op een verblijfsvergunning. Wat betekent het voor een relatie als deze gebaseerd is op zo’n (in ieder geval economisch gezien) scheve verhouding?

De Thaise vrouwen in de film komen allemaal uit een kansarm milieu en hebben kinderen en ouders te onderhouden. Ze coachen elkaar: “Geef die man wat hij wil, wees een gewillige vrouw” – het voelt als een gewoonte overgehouden aan het werk in de Thaise sekstoerisme-industrie. Ze zijn even nuchter als hoopvol over deze situatie. “Hoe langer je bij elkaar blijft, hoe groter de kans dat je verliefd wordt, toch?” vraagt Kae. Het antwoord blijft uit. Waarom de Deense mannen ervoor kiezen om een Thaise vrouw te trouwen wordt niet benoemd. Allemaal zeggen ze op slag verliefd te zijn geworden (vaak op een foto). De realiteit is zoals te verwachten. Sommigen stellen zullen bij elkaar blijven en kinderen krijgen, anderen zullen scheiden en elkaar verbitterde verwijten maken. Wat vooral duidelijk wordt na verloop van jaren is dat niet alleen de ontstaansgeschiedenis van de relatie een rol speelt in het geluk van deze mannen en vrouwen, maar ook de zo verschillende afkomst. Sommai mist Thailand steeds meer, maar Niels wil Denemarken niet achterlaten. Dus ook zij blijft. Uit liefde of uit plichtsbesef? Het maakt haar in ieder geval diepongelukkig.

In 2010 won Metz de Grand Prix van de Semaine de la Critique in Cannes voor zijn intense oorlogsdocumentaire Armadillo. Hiervoor trok hij zes maanden op met Deense soldaten die werden uitgezonden naar de beruchte Helmand Provincie in Zuid-Afghanistan. Ergens tussen stijlvolle documentaire, embedded journalistiek en first person shooter nam Armadillo de kijker mee in de wereld van jonge jongens die oorlogsgeweld lijken te fetisjeren en uiteindelijk daden begaan die na vertoning in Denemarken veel stof deden opwaaien. Net als in Armadillo blijven in Heartbound de grote vragen in de film zelf ongesteld. Maar, vastgelegd door de observerende camera van Henrik Bohn Ipsen, lijken de antwoorden besloten in de gezichten van de zwijgende vrouwen. Op zoek naar financiële stabiliteit vonden ze een nieuw leven. Maar is het een leven dat hen uiteindelijk geluk bracht? “Ik wil niet sterven in Denemarken”, zegt Sommai. Is wat ze wonnen groter dan het gemis dat ze tegelijk creëerden? Een eeuwige vraag, voor emigranten over de hele wereld.