FROM HELL

Albert & Allen Hughes werden beroemd met hardrealistische films als Menace II Society (1993) en Dead presidents (1995). Met From hell wagen ze zich nu op het terrein van de gothische horror.

Anno 1888 waren de sloppen van Londen voor vrouwen een hel. Dat lijkt het belangrijkste punt van de eerste helft van From hell, een gotisch relaas over de tien weken waarin Jack the Ripper huis hield in de Londense rosse buurt. De film plaatst de eerste seriemoordenaar van de moderne tijd tegen een achtergrond van pooiers, afpersers, verkrachters en zenuwartsen, waarbij het toepassen van lobotomie op een hysterische vrouw even gruwelijk wordt gefilmd als de rituele moorden van de Ripper. Lange tijd is het monster dan ook niets anders dan de Victoriaanse man in het algemeen, om de ene keer toe te slaan in zwarte cape, de andere keer in doktersjas, en met het chirurgisch gereedschap altijd binnen handbereik.
Regisseurbroertjes Albert & Allen Hughes blijven zo enigszins trouw aan de maatschappij-kritische tendens van hun vorige films (Menace II society, Dead presidents, American pimp). From hell wil een hoop zeggen over onrecht en vervreemding in een grote stad van weleer, zij het dat de boodschap nauwelijks overkomt door de nadruk op bloederigheid, kraaien, schaduwpartijen en dode bomen. In deze half-magsiche setting is het vooral griezelen geblazen. Zoals de poster en de scharlaken credits al beloofd hebben.

Absinth-tripjes
Jammer genoeg overtuigt From hell ook als horror maar matig. De film kent enge momenten zolang de Ripper een ongrijpbare, anonieme figuur is die als een schaduw uit steegjes opduikt en binnen een oogwenk weer verdwijnt. Maar zodra hij menselijker wordt en het warrige scenario een complottheorie gaat opbouwen die de Ripper en Buckingham Palace verbinden, blijft er weinig huiveringwekkends over. Niet eens de moorden weten dan nog voor kippevel te zorgen, omdat de film steeds hetzelfde stramien volgt. Eenzame en bijzonder naïeve prostituee laat zich verleiden door anonieme heer met druiven, en weer een keel die kan worden doorgesneden.
Een gewaagdere visualisatie van de slachtpartijen vind je in het helderziende brein van inspecteur Abberline (een bleke rol van Johnny Depp), waar de Ripper middels absinth-tripjes wordt nagejaagd. Netjes afgebakende hallucinaties maken volgens de Hollywoodnorm kaleidoscopische effecten mogelijk; daarbuiten moeten camerawerk, montage en plot zich gedeist houden, en blijft van de nachtmerrie-achtige sfeer weinig meer over. From hell houdt zich wat dat betreft perfect aan de regels. Al even gedwee maakt de plot ruimte voor de romance tussen Abberline en een van de hoertjes die hij moet beschermen (Heather Graham). Gelukkig blijft het bij een enkele kus, maar de spanning wordt er niet beter op.
Horror en conventie gaan slechts tot op zekere hoogte samen, dat blijkt wel weer. De Hughes-broertjes hadden enkel naar de archetypische seriemoordenaarsfilm Se7en hoeven kijken om dat te leren. Fincher’s riller blijft in stijl en strekking heerlijk onaangenaam en schept zo een hel die je ook buiten de bioscoop nog voelt branden. From hell pretendeert ook iets dergelijks, getuige de uitspraakjes die Jack doet als "One day men will look back and say I gave birth to the twentieth century". Maar tevergeefs. Het is net als met Sleepy hollow van Tim Burton: gepolijst, verzorgd, behaagziek, en daardoor ronduit lauw.

Kevin Toma