Forever-Forever

Oekraïense coming-of-age

Forever-Forever. Foto: Lena Tsjechaovska

Het is een beproefd thema, maar ook iets wat altijd bezienswaardig blijft: de roerige verhoudingen in de tienerwereld en hoe je richting volwassenheid gaat.

Het is eind jaren negentig. In een buitenwijk van Kyiv rent de vijftienjarige Tonia met een blik vol verwachting naar haar nieuwe school. Ze is te laat en bij de deur wordt ze ook nog plagerig tegengehouden door een van de populaire jongens daar. Zjoerik, bijgenaamd Con, noemt haar “lekker ding”, voor ze zich los weet te maken. Ze moet zorgen dat ze er ook bij gaat horen, dat snapt ze wel. Ze wordt maatjes met de zelfverzekerde Lera en doet mee als Lera’s rebelse vriendengroepje ergens rokend rondhangt.

Het is het begin van verwarrende verwikkelingen. De groepsdynamiek is verre van zachtzinnig en het wordt nog gecompliceerder als Tonia valt voor de flirts van Zjoerik, terwijl Lera’s oudere broer ook een oogje op haar heeft. Intussen leren we dat die nieuwe school geen vrije keuze was van Tonia, maar een vlucht voor een hoogst gewelddadige ex-vriend. Heel even lijkt het op een Oekraïense West Side Story, maar Anna Boerjatsjkova blijft met haar eerste lange speelfilm toch ver van dat soort romantiek.

De opnamen werden twee weken voor de Russiche inval in Oekraïne afgerond en voor de postproductie weken de makers uit naar Nederland. Het gaat over een generatie die nu in de oorlog vecht, maar of je het door die bril moet bekijken? Belangrijker is het feit dat het in de film nog maar betrekkelijk kort geleden is dat de Sovjet-Unie uiteenviel en Oekraïne zelfstandig werd. Ook al verwijst Boerjatsjkova er niet expliciet naar, dat verleden schemert door in die naargeestige, verloederde Sovjet-hoogbouw of een reusachtige muurschildering. Een prachtig, welsprekend contrast met de verstilde schoonheid van het zwembad waar Tonia soms in haar eentje tot zichzelf komt en een duik neemt. Naar een toekomst die nog open ligt?

Met een groep uitstekende jonge acteurs schildert Boerjatsjkova een expressief en energiek beeld van het proces van tienerliefde en volwassen worden. Dat kun je eventueel als een spiegel van een tijd vol verandering zien, maar het is ook universeel. Soms had het scenario wat strakker gekund en die videobeelden die een van die jongeren schiet blijven een beetje in de lucht hangen. Toch kan je dat ook passend vinden bij de verwarring van de tienertijd.

Forever-Forever is een ongepolijst, met liefde gemaakt groepsportret, met de spanning tussen strijd en saamhorigheid als overtuigende context voor Tonia’s pogingen haar pijn te overwinnen en eigen keuzes te maken. Die driehoeksrelatie, met twee jongens die nogal machomannetjes zijn, maakt het er niet makkelijker op. Tonia’s jongere zus laat zich op zeker moment ontvallen: “Als verliefd worden zo verschrikkelijk is, word ik nooit verliefd.” Het hoort er allemaal bij, zoals Boerjatsjkova met een mooie combinatie van nuchterheid en betrokkenheid neerzet. Ze draagt haar film op aan ‘alle tieners van de jaren negentig’.