Follemente

Met zijn nieuwe film bouwt Paolo Genovese voort op zijn vertrouwde ideetjes-cinema met een geestig ‘wat als…’-concept. Deze keer naar voorbeeld van Pixars Inside Out, maar met personages die helaas gevangen blijven in hun eigen brein.

De Italiaanse regisseur en scenarist Paolo Genovese staat niet zozeer bekend om zijn auteurschap, maar om films die draaien om één slim, direct herkenbaar uitgangspunt, samen te vatten in een ‘wat als…’-vraag. Wat als vrienden al hun telefoontjes en berichten aan elkaar laten zien (Perfetti sconosciuti, 2016)? Wat als iemand je aanbiedt je diepste wens uit te laten komen (The Place, 2017)? Wat als je op het laagste punt van je leven de kans krijgt op een ‘hergeboorte’ binnen één week (Il primo giorno della mia vita, 2023)?

Met zijn ideetjes-cinema heeft Genovese het zelfs tot in het Guinness Book of Records geschopt: Perfetti sconosciuti is de film met de meeste remakes in de filmgeschiedenis, met momenteel vijfentwintig versies, van Zuid-Korea tot India, van Mexico tot Azerbeidzjan. Als je vervolgens weet dat zijn nieuwste film Follemente in thuisland Italië inmiddels al meer heeft opgebracht dan zijn eerdere, veel verfilmde box office-hit, dan zijn de verwachtingen hooggespannen. Te hoog.

Het ‘ideetje’ van Follemente is namelijk al zo’n tien jaar bekend uit de Pixar-animatiefilm Inside Out (2015), met een kleine wijziging. Want: wat als je tijdens een date de innerlijke stemmen van de datende man en vrouw in kwestie krijgt te zien?

Zo ontvouwt zich Genovese’s film in drie lijnen: de daadwerkelijke date van Piero (Edoardo Leo) en Lara (Pilar Fogliati) en de dialogues intérieurs die zich in zijn en haar hoofd afspelen. Vier mannen in Piero’s hoofd, vier vrouwen in dat van Lara. Voortdurend in onderhandeling met hun eigen verlangens en angsten, hoe welk gebaar op te vatten, hoe ze denken over te komen en wie ze denken te willen zijn in de ogen van de ander.

De verpersoonlijkte emoties en de daaruit voortvloeiende innerlijke chaos worden uitgespeeld als komedie. Maar over Piero en Lara zelf komen we door dit zeer actieve meta-niveau niet echt iets te weten. Wie zijn deze mensen buiten deze gimmick? Wat drijft hen, behalve hun neuroses die we voortdurend horen kibbelen? Het gesprek tijdens de date blijft beleefd, de aantrekkingskracht tussen Piero en Lara (en hun vertolkers Edoardo Leo en Pilar Fogliati) zuiver theoretisch. Terwijl de bijrollen kleur en vaart brengen, lijken de hoofdpersonages op afstand te blijven.

Genovese’s conceptuele bravoure houdt zijn personages in Follemente gevangen in hun eigen hoofd. Het lijkt weinig af te doen aan internationaal succes – ook bij deze Genovese-film hebben al meerdere Europese productiemaatschappijen interesse getoond voor een remake.