Exodus

De kijker blijft achter

Exodus. Foto: Petrus Sjövik

Exodus is een sympathieke poging om niet alleen de 1,3 miljoen vluchtelingen, maar ook mensensmokkelaars een gezicht te geven. Helaas is de poging niet geslaagd, door een rammelend script, niet al te best acteerwerk en te dik aangezet drama.

Exodus begint spannend genoeg, met de aankomst van een container ergens in een Turkse haven, opgewacht door een groepje mannen. De container bevat een grote groep mensen – mannen, vrouwen, kinderen – die door het wachtende groepje in verschillende busjes worden gedirigeerd. Het tienermeisje Alma (Jwan Alqatami) weigert in het voor haar bestemde busje te stappen; zij wil op zoek naar haar familie, die haar voorging.

Een plotselinge inval van de politie gooit roet in het eten en samen met mensensmokkelaar Sam (Ashraf Barhom) ontsnapt ze aan de autoriteiten. Ze ondernemen gezamenlijk een reis naar het vasteland van Europa: Sam moet Turkije uit omdat hij wordt gezocht en Alma wil haar ouders en zussen vinden. Met een bus en te voet bereiken ze een rubberboot, die te vol geladen de zee op gaat, volloopt met water en opgepikt wordt door de kustwacht. Ze belanden in een vluchtelingenkamp waar Alma vriendschap sluit met andere tieners, maar dat ontruimd wordt. De twee gaan vervolgens richting Bulgarije en moeten gesloten grenzen zien te passeren.

Exodus draagt alles in zich van wat we uit documentaires en verslagen van ervaringsdeskundigen weten over dit soort tochten. Toch is de manier waarop de reis en de ongewone vriendschap tussen de twee noodgedwongen metgezellen zich ontwikkelen, helaas niet erg geloofwaardig.

Er is bovendien nauwelijks chemie tussen de twee hoofdrolspelers: Sam is de norse crimineel met een klein hartje, maar acteur Barhom heeft maar één gezichtsuitdrukking en op geen enkele manier wordt duidelijk waarom hij sympathie heeft opgevat voor de brutale Alma. Het meisje is rebels en eigenzinnig, op het irritante af, maar haar woorden worden door Alqatami zonder gevoel opgedreund. Zelfs als Alma eindelijk haar zussen weer ziet via Sams telefoon, voelt haar blijdschap niet oprecht.

Beide acteurs hebben ook te kampen met gebrekkige dialogen en vreemde plotwendingen, die in het script gepropt lijken te zijn om het verhaal spannender of juist menselijker te maken. Zo is er op het vluchtelingenkamp een bruiloft, waarbij geen muziek is vanwege een technische storing, maar de norse Sam fixt het euvel binnen een paar seconden en blijkt vervolgens een geweldige muzikant/dj die de menigte tot euforie opzweept.

Door het gebrek aan gevoel bij de personages en de manier waarop situaties zijn uitgewerkt is het moeilijk om mee te gaan in wat Alma en Sam overkomt. Het raamwerk van de film (mensensmokkelaar hervindt dankzij een jong meisje en gevaarlijke situaties zijn menselijkheid) is te duidelijk zicht- en voelbaar door alles heen. Daarbij komt nog de dramatische muziek, die spanning suggereert waar die niet is en alle subtiliteit bij gevoelige scènes volledig overschreeuwt.

Exodus laat een kant van het vluchtelingenverhaal zien die nog niet vaak belicht is, maar vergeet daarbij de kijker mee te nemen.