Everything Everywhere All at Once

Michelle Yeoh is het stralende middelpunt van een ambitieuze sciencefictionfilm waarin alternatieve realiteiten met elkaar op de vuist gaan in een belastingkantoor. Een verrukkelijk weirde actiekomedie met een melancholiek hart.

Iedereen zeurt aan Evelyns hoofd, terwijl ze de papieren van haar kwakkelende wasserette op orde probeert te brengen voor de belastingdienst. Zorgbehoevende vader wil noedels, geïrriteerde klanten zoeken hun schone was en onnozele man Waymond wil een goed gesprek voeren (met echtscheidingspapieren in de hand). Een heel leven ploeteren en dit is je beloning.

En dan moeten de echte problemen nog beginnen. Tijdens het gesprek met de overijverige belastingambtenaar (een onherkenbaar morsige en hilarische Jamie Lee Curtis) vertelt een alternatieve, meer macho versie van haar man dat er ontelbare andere versies van Evelyn bestaan in evenzovele universums. En dat ze zich schrap moet zetten, want iemand wil die versies allemaal vermoorden.

Wasserette en belastingkantoor: niet de locaties die je verwacht voor een sciencefiction-actiefilm. En juist daarom werkt het zo goed. Want hoe uitzinnig, chaotisch of geestig de perikelen ook worden die Everything Everywhere All at Once op hoofdpersoon Evelyn afvuurt, ze blijven altijd gegrond in haar dagelijkse beslommeringen. Terwijl ze heen en weer switcht tussen haar alternatieve versies (sushichef; kungfu-filmster) probeert ze ook haar jarenlang verslonste huwelijk te redden.

In het oog van deze storm staat de Aziatische superster Michelle Yeoh, al drie decennia koningin van de kungfu-film, in een fenomenale rol. Moeiteloos transformeert ze van snibbige echtgenoot tot gracieuze vechter. En ze heeft ook nog een enorm komisch talent met groot gevoel voor timing. De film is één lange liefdesbrief aan Yeoh van schrijvers-regisseurs Dan Kwan en Daniel Scheinert, die samen bekend staan als Daniels. Razend knap hoe die in hun overvolle achtbaanrit ook nog ruimte voor emotie weten te scheppen. Net als verzadiging dreigt – weer een gevecht tussen de beige bureaus – trappen ze op de rem en lassen ze een absurde scène in met een ontroerende dialoog tussen twee rotsblokken. Alles wat Daniels doen in deze film slaagt.

In Marvels teleurstellende Doctor Strange in the Multiverse of Madness was het concept van alternatieve realiteiten vooral een excuus voor nog meer generieke CGI worldbuilding. In Everything… komen de alternatieve werelden voort uit de echte. Hoe zou Evelyns leven eruit hebben gezien als ze wèl naar haar vader had geluisterd, in China was gebleven en niet met de softe Waymond was getrouwd? Die alternatieve realiteit bestaat ook en daar was ze kungfu-ster geworden. Dit melancholieke gevoel – van een bestaan dat had kunnen zijn, als niet het dagelijks leven ermee op de loop gegaan was – is het fundament waarop alle absurditeit, chaos en (on)gein van deze fantastische film rust.