Drijfzand

Drijfzand laat op aandachtige, inlevende manier zien hoe ingrijpend het is om tegelijkertijd voor je moeder en je eigen kind te moeten zorgen. Met topacteerwerk van Elsie de Brauw en Hanna van Vliet.

In haar felgroene jas stapt moeder de actrice (Elsie de Brauw, fenomenaal als altijd) van de veerboot af. Ze is duidelijk te theatraal voor het kalmgroene Texel, waar haar dochter Suze (een magnetische Hanna van Vliet, Anne+) woont met vriend en dochtertje. In het theater leeft ze “als een mol” en nu knippert ze tegen het daglicht in alsof ze haar dochter en kleindochter voor het eerst ziet. En misschien is dat ook een beetje zo, toont Drijfzand van Margot Schaap.

Suze is bij haar grootouders opgegroeid en nu komt haar moeder, overweldigend in alle opzichten, op hoge hakken weer haar leven binnen wandelen. Wat volgt zijn onweerstaanbare dialogen tussen de veel te empathische dochter en de moeder die gewend is alle aandacht te krijgen. Als moeder plotseling naar bed wil zegt ze de dodelijke woorden: “Voor een vreemde zou ik nog blijven opzitten maar voor jou niet.” Dat er bij haar een hersentumor is ontdekt, vertelt ze pas vlak voordat ze weer op de veerboot stapt, tussen neus en lippen door. Suze blijft achter, opnieuw, in de stilte na een bominslag.

Suze wordt door haar moeder geacht naar Amsterdam te komen om voor haar te zorgen, zonder dat haar iets gevraagd wordt. In het overvolle Amsterdamse appartement werkt Suze, met haar krakende crackers, haar moeder op de zenuwen. Later bijt ze haar dochter plots toe: “Je moet niet de illusie hebben dat je een betere moeder bent dan ik.” Suze probeert het anders te doen maar dat is moeilijk als je telkens wordt teruggeworpen in oude patronen.

Suze komt tussendoor ook wel weer een beetje aan haar eigen leven toe, nu ze weer wat vaker in Amsterdam komt en een theatermaker helpt met haar voorstelling. Dat haar moeder ondertussen Een meeuw van Tsjechov repeteert, is een mooie hint naar het verwarrende spel van het theater dat hier wordt gespeeld, en de desillusies van de werkelijkheid. De veerboot van Den Helder naar Texel waar ze elke keer op staan, pendelt tussen deze verschillende werelden. In dit tussenland raakt Suze steeds meer bekneld en hapt ze naar adem. De verstrengeling van lichaam en geest tussen moeder, dochter en kleindochter is mooi verbeeld in de close-ups van hun armen en handen. Koesterend of verstikkend – het is maar net hoe stevig je elkaar vasthoudt.

Drijfzand gaat 29 september in première op het NFF en draait vanaf 21 oktober in de bioscoop.