Dries

Een intiem portret van Dries van Noten laat zien hoe de modeontwerper zich staande heeft weten te houden in de geglobaliseerde modewereld — tegenwoordig één van ’s werelds meest vervuilende industrieën — en laat zien wat echt belangrijk is.

Nooit eerder in zijn 30+ jarige carrière, waarin meer dan 100 collecties en modeshows het licht zagen, liet de Belgische modeontwerper Dries van Noten een filmmaker toe achter de schermen. Het ene na het andere verzoek werd afgewezen, tot hij in 2010 documentairemaker Reiner Holzemer ontmoette. Dries is dan ook niet het uitbundige en excentrieke stereotype van de modeontwerper die graag in de spotlight staat, zoals te zien in modedocumentaires als Lagerfeld Confidential (2007), Valentino: The Last Emperor (2008), Dior and I (2014), of de dramatische mode- fictiefilms Coco avant Chanel (2009) en Yves Saint Laurent (2014). In een wereld die draait om glitter en glamour valt Dries op als een gereserveerde en nuchtere persoonlijkheid en al snel blijkt waarom hij jarenlang terughoudend is geweest. Op welk vlak dan ook, zijn leven is intens. Zijn aandacht voor finesse en detail beperkt zich niet tot zijn kledingontwerpen maar dringt door in alles wat hij doet. Een dergelijk, bijna obsessief perfectionisme bepaalt mede zijn kracht als ontwerper. Maar het wijst ook op de problematische kant van de mode-industrie, die in veel opzichten draait om het creëren van het magische (maar onrealistische) perfecte plaatje. Wat Dries van Noten zo bijzonder maakt, is juist zijn gevoel voor contrasten, de speling tussen mooi en lelijk, modern en kitsch, hoge en lage cultuur. Hij laat het allemaal samenkomen zonder het een boven het ander te stellen. Niets is ooit volledig één ding, maar bestaat altijd uit tegenstellingen.
Zo is het ook voor de mode-industrie, die naast de glamour ook een duistere zijde kent, zoals we inmiddels weten. Zeker sinds de opkomst van fast fashion is het een van ’s werelds meest vervuilende industrieën. Holzemers portret van Dries, dat niet de hectiek van de industrie opzoekt maar juist de intimiteit weet te vinden, is dan ook een soort antidotum tegen de geglobaliseerde en vercommercialiseerde modewereld waarin Dries van Noten altijd heeft vastgehouden aan vakmanschap en emotie. Hij streeft naar een soort mode die persoonlijk is. Waarbij ontwerpen op verschillende manieren kunnen worden gedragen om zich zo te schikken naar de persoonlijkheid van de drager — niet andersom. Zo creëert hij een emotionele waarde die ervoor zorgt dat zijn klanten een band ontwikkelen met hun kledingstuk. Ontwerpers als Dries van Noten zijn cruciaal voor de toekomst van de mode-industrie, waarin naast een duurzame wijze van produceren ook een duurzame wijze van consumeren noodzakelijk is — een consumptie waarin kleding kan meegroeien met de drager. Anders graaft de mode-industrie zijn eigen graf, zoals iemand in de film zegt. Heel misschien komt Dries dan een keer toe aan een vakantie die niet bepaald wordt door een tijdschema.

Janneke van der Linden