Copenhagen Cowboy

Plot? Daar is het Nicolas Winding Refn niet om te doen. De serie Copenhagen Cowboy markeert zijn terugkeer naar Deense grond en bestaat uit visueel tromgeroffel rondom Miu: een meisje dat geluk brengt, zelfs in de gewelddadigste uithoeken van Kopenhagen.

Het is de onvermijdelijke bijvangst van de opmars van series: nu er de afgelopen jaren zo ontstellend véél worden gemaakt, aangewakkerd door de welbekende streaming-concurrentie en binge-succesverhalen, verschijnt er ook akelig veel middelmatigs. Het speciale aan Copenhagen Cowboy is dat deze Deense serie afrekent met veel van de clichés en de geijkte seriepatronen. Alsof regisseur en scenarist Nicolas Winding Refn zich met dit nieuwe project stellig heeft voorgenomen: ik ga iets afwijkends maken.

Refn is in filmkringen natuurlijk een bekende naam, vooral vanwege zijn veelgeprezen, strak gestileerde actiedrama Drive. Sinds 2005 werkte de Deen uitsluitend in Amerika – tot nu. Copenhagen Cowboy markeert zijn terugkeer naar Denemarken. Alhoewel: eigenlijk voelt niets aan de serie specifiek Deens aan. Copenhagen Cowboy lijkt zich af te spelen in een domein dat grotendeels is losgezongen van de werkelijkheid. Medeleven? Herkenbaarheid? Nee, daar moet deze serie het niet van hebben.

Voor de goede orde: dat lijkt exact Refns bedoeling. In die zin vormen deze zes afleveringen geen breuk met zijn eerdere werk maar juist een logische vervolgstap erop, met de nadruk op stilering en kleurgebruik, op intense shots, op een verhaal dat hoofdzakelijk draait om sfeer en niet om geloofwaardige plotopbouw. Het hoofdpersonage van deze noir-thriller is de tengere, stille en bovenal mysterieuze Miu (sterke rol van Angela Bundalovic). Ze wordt in de onderwereld van Kopenhagen verhandeld als levende geluksbrenger: waar zij verschijnt, genezen mensen en lacht het leven zelfs de meest kansloze zielen toe.

Op zich werkt dit contrast goed: terwijl Miu iets heel kalms, bijna zenachtigs behoudt, is de wereld waarin ze zich begeeft opgefokt en goor. Het levert indringende scènes op, bijvoorbeeld wanneer ze een baby die pal na de geboorte niet ademt in haar handen gedrukt krijgt. Overal paniek, bloed, geschreeuw. Miu blaast en hé, plots komt de hartslag op gang en klinkt er gehuil.

Toeval, wellicht. Of inderdaad haar hogere gave. Of is dit een allegorie? Een manier om duidelijk te maken dat de werkelijkheid soms gewoonweg onbevattelijk is?

Dat onbenoembare, ongrijpbare hangt als een mist over veel scènes heen. Opvallend genoeg ook wanneer Miu niet voorkomt. Copenhagen Cowboy is een door en door vervreemdende, onheilspellende serie. Een ambitieuze serie ook, zeker, maar toch: het geheel werkt niet helemaal. Aflevering in aflevering uit krijg je als kijker strak vormgegeven beelden op je afgevuurd zonder dat die een helder of gevoelsmatig verbond aangaan. Zeker tegen het einde krijgt Copenhagen Cowboy iets irritant langgerekts. Je kunt je afvragen in welk opzicht Refns werk zich nog ontwikkelt: zijn projecten leunen steevast op dezelfde filmtechnische middelen, en nu lijkt hij zich nog meer dan gebruikelijk te hebben gestort op het visuele, de arcane-achtige beelden.

Goed, ja, het is allemaal anders, het is allemaal origineel, maar de kern van de serie blijft vaag. Flarden van Miu’s verleden duiken op, dat ze probeert af te schudden terwijl mensen op haar jagen en zijzelf juist wil losbreken van haar bestaan. Continu sluimert er dreiging – en soms is er ook plots een uitbarsting van geweld. Grofgebekte bendeleden maken elkaar af, er wordt verkracht en gescholden, en Miu raakt vervlochten met al die levens. Al bleef het me – helaas, helaas – soms een raadsel hoe de ene ontwikkeling met de andere verband houdt.

Wat Refn gelukkig wel voor elkaar krijgt: het ziet er allemaal prachtig uit. Bijna iedere scène bestaat uit visueel tromgeroffel. Copenhagen Cowboy is niets minder dan cinematografisch machtsvertoon, vol lange onafgebroken shots waarbij de camera langzaam met de personages mee beweegt en waarbij het felle blauw en rood subliem oplichten. Het zijn indringende beelden, duidelijk met veel zorg en geld gemaakt, ondersteund door af en toe angstwekkend geluiden (terugkerende soundtrack tijdens gruwelijke scènes: het gekerm van varkens).

Alles wat op het beeld gebeurt, lijkt tot in het kleinste detail doordacht. Dit maakt Copenhagen Cowboy een serie om vooral te ondergaan, bijna meer als een videoclip dan als regulier drama. Daar zit iets aantrekkelijks in – weg standaard spanningsopbouw, en nergens leunt Refn op de trucjes van veel van zijn collega-regisseurs. Maar er kleeft ook een duidelijke keerzijde aan die aanpak, want wat gebeurt er nou uiteindelijk in Copenhagen Cowboy? Los van de sfeer en mooie shots vervliegt veel van de serie meteen. Wat staat er op het spel? Word je als kijker geacht iets te voelen behalve overdondering?

Copenhagen Cowboy is vanaf 5 januari 2023 te zien op Netflix.