Breath

In Kim Ki-Duks Breath wordt een huisvrouw verliefd op een gevangene, waarbij de kijker voyeur wordt.

Yeon pakt ongemerkt de verborgen glinsterende haarspeld uit de auto en groet haar man die haar dochter naar school brengt. Ze gooit de speld vanaf de brug op het bevroren beekje, plakt hem op haar beeld van klei en doet hem tot slot in haar eigen haar. Ze kijkt op televisie naar een nieuwsuitzending over de suïcidale gevangene, die haar al een tijdlang interesseert.

In Breath (Soom) worden de bedrogen huisvrouw Yeon (Park Ji-A) en de ter dood veroordeelde, suïcidale gevangene Jin verliefd. In één winter crëeert Yeon voor Jin alle jaargetijden, door de muren van de spreekkamer in de Hansung-gevangenis te beplakken met bloemen-, dan wel strand- dan wel bosbehang, zich bijpassend te kleden en seizoensgebonden liedjes te zingen. De Zuid-Koreaanse Kim Ki-Duk (1960), voor deze film genomineerd voor een Gouden Palm, maakte eerder onder andere Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring (2003, ook met Park Ji-A), die ook gestructureerd is aan de hand van de seizoenen, en Bin-jip (2004) die ook verloopt volgens verschillende fases in een relatie. Deze film getuigt opnieuw van zijn fascinatie voor structuur.

Net als in Bin-jip is de mannelijke hoofdpersoon iemand die met blikken spreekt en niet met woorden. In Breath kan Jin (Chang Chen, onder andere uit Hou Hsiao-hsiens Three Times, 2006) zelfs niet meer spreken. Hij kan het niet laten zichzelf in zijn halsslagader te steken met de geslepen achterkant van een tandenborstel. Ook de vrouw is zwijgzaam, tenzij ze bij hem is. Dan vertelt ze over de vijf minuten dat ze dood was en over welke bloemen ze kent.

De beelden spreken des te meer. Lange gangen worden door longshots verlengd en intieme momenten worden door close-ups een inbraak op de privacy. Dit wordt versterkt door de man achter de beveiligingscamera’s. Hij volgt alle gebeurtenissen tussen de twee en ook wij kijken vaak mee via zijn beeldscherm. Zo worden we bewust van ons eigen voyeurisme. Dit wordt versterkt doordat we de cipier nooit zien, behalve zo nu en dan in de weerspiegeling. De kijker is dus zelf de toezichthouder; hij kan zichzelf ook niet zien op het beeldscherm.

Omdat de toeschouwer toezicht houdt, zit dus niet alleen Jin achter slot en grendel, maar is iedereen in Breath gevangene. Overal zijn tralies. Yeon zit bijvoorbeeld opgesloten achter de verticaal hangende luxaflex in haar huis. En eigenlijk zit je zelf ook opgesloten. Vaak lopen er tralies door je beeld.

Toch gaat Breath het meest over liefde. Bij de eerste ontmoeting tussen Jin en Yeon moeten ze praten door gaatjes in de glasplaat die hen van elkaar scheidt. Maar hij kan niet praten dus hij wenkt haar tot ze met haar hoofd tegen de gaatjes leunt. Dan haalt hij daar wat van haar haren doorheen en trekt er één uit, als souvenir. Dan drukt de toezichthouder op de rode knop en moeten ze uit elkaar. Als afscheid blaast Jin warme adem op de ruit. En via de afdruk van zijn mond in die adem, kust hij haar.