Borat Subsequent Moviefilm

In de aanloop naar de presidentiële verkiezingen van 2020 stofte hofnar Sacha Baron Cohen zijn beruchte Borat-personage af om Republikeins Amerika weer voor gek te zetten. Hij treft een Amerika aan waarin de norm al ver voorbij satire ligt.

Borat Sagdiyev (Sacha Baron Cohen met iconisch grijs pak en pornosnor) is een antisemitische, racistische, seksistische, misogyne, patriarchale man uit een aftandse uithoek van post-Sovjet ontwikkelingsland Kazachstan. Zijn blik op de wereld wordt gedicteerd door een archaïsch boekje dat instructies geeft in welke kooien je vrouwen het best kan bewaren. Vrouwen leren uit datzelfde boekje dat ze van binnenuit opgegeten worden als ze een poging tot masturbatie doen. Borat en zijn landgenoten hebben het grootste ontzag voor Donald Trump, de man waar alle vrouwen van houden en die het ook nog eens tot president heeft geschopt.

De grap van Sacha Baron Cohens alter ego, die voor het eerst verscheen als Kazachse televisiereporter in Da Ali G Show (2000-2004) en wereldberoemd werd met speelfilm Borat: Cultural Learnings of America for Make Benefit Glorious Nation of Kazakhstan (2006), is dat Borat eigenlijk niets over Kazachstan zegt en alles over het Amerika waar hij met open armen verwelkomd werd. De spoof-achtige verborgen-camerasketches van de eerste Borat-film waren een komische lakmoestest. De Amerikanen die niet voorbij zijn satirische verschijning konden kijken, werd een pijnlijke spiegel voorgehouden: met al zijn Joden- en vrouwenhaat voldeed Borat blijkbaar aan hun xenofobe en discriminerende wereldbeeld. In 2006, het laatste stukje van het Bush-presidentschap, was het een sterke reminder hoe genormaliseerd vreemdelingenhaat in Amerika was geworden.

Als er iets is dat het vierjarige presidentschap van Donald Trump heeft laten zien, is het wel hoe diep zulke haat zich in het fundament van de Amerikaanse maatschappij heeft gevreten. Deze terugkeer van Borat op Amazon Prime Video voor de presidentiële verkiezingen kon daardoor bij voorbaat niet dezelfde schok opbrengen als het filmdebuut. Cohen zet zijn personage nu in om een door misinformatie gedicteerde wereld even op scherp te zetten. Borat heeft zijn ideologisch gekleurde boekje, Amerikanen het veel minder transparante internet. De beste scènes in deze film – dat zijn er veel minder dan in het eerste deel – tonen hoe gewoontjes het is voor mensen om te geloven in online samenzweringstheorieën zoals die bijvoorbeeld door QAnon-aanhangers rondgebazuind worden op sociale media. De slechtste scènes proberen het eerste deel gladjes over te doen en willen laten zien dat racisme in bijvoorbeeld het zuiden van Amerika nog altijd bestaat. Wie de verkiezingskaart er nog eens bij pakt ziet hetzelfde zonder er mensen van de arbeidersklasse gelijk mee in de maling
te nemen.

De grootste toevoeging aan het universum van Borat is Maria Bakalova als Borats dochter Tutar. Haar transformatie van onderdanig bezit van de man tot zelfstandige vrouw blijkt het geheime wapen van deze verder nogal manke satire. De scène waarin Bakalova voormalig burgemeester van New York en Trump-lakei Rudy Giuliani uit de tent lokt is het dichtste dat deze film komt bij een gevaarlijke politieke actie. Dat het en passant de coronacrisis in Amerika heeft vastgelegd is overigens mooi meegenomen: als Borat opnieuw iets laat zien is het wel dat er een slechtere plek op aarde bestaat dan de aftandse fantasieversie van zijn thuisland Kazachstan.

Borat Subsequent Moviefilm is te zien op Amazon Prime (VoD).