Bonnard, Pierre et Marthe

Biopic over schilder Pierre Bonnard en zijn vrouw annex muze Marthe de Meligny weet de relatie van de twee geliefden niet volledig te doorgronden.

De kunstgeschiedenis wordt bevolkt door klootzakken. De laatste jaren is er steeds meer discussie over hoe we ons tot dat gegeven moeten verhouden. Recent nog onderzocht de Amerikaanse criticus Claire Dederer dit vraagstuk op onderhoudende wijze in haar boek Monsters: a Fan’s Dilemma. Eerder maakte de Australische komiek Hannah Gadsby in haar veelgeprezen voorstelling Nanette (2018) gehakt van Pablo Picasso en zijn omgang met vrouwen.

Zo bont als Picasso heeft Pierre Bonnard (1867-1947) het nooit gemaakt en regisseur Martin Provost wil de Franse postimpressionistische schilder zeker niet van een voetstuk trekken, maar een zekere correctie is Bonnard, Pierre et Marthe wel. In deze biopic verhaalt Provost (die met Séraphine, 2008, en Violette, 2013, al eerder de levens van respectievelijk schilder Séraphine Louis en auteur Violette Leduc naar het witte doek vertaalde) over het liefdesleven van Pierre Bonnard en zijn muze en uiteindelijke echtgenote Marthe de Meligny. In een periode die ongeveer vijftig jaar besloeg, portretteerde Bonnard zijn vrouw honderden malen, vaak naakt, haar gezicht meestal verhuld.

In de kunstgeschiedenis heeft Marthe de Meligny de reputatie gekregen van een onhebbelijke vrouw. Ziekig (wellicht hypochondrisch), eenzelvig en altijd maar in bad. Dit beeld wordt bijgesteld in Bonnard, Pierre et Marthe, dat evenzeer het perspectief van de muze als van de schilder belicht en toont hoe klassenverschillen de twee in de weg hebben gezeten.

Het emotionele hart van de film wordt gevormd door een ongelukkige driehoeksverhouding. Want hoewel Bonnard zielsveel van Marthe leek te houden, hield hij er geregeld maîtresses op na. Op een van hen, de aanzienlijk jongere Renée Monchaty, wordt Bonnard stapelverliefd en hij vertrekt met haar naar Rome. Hier rijst het beeld op van Bonnard als romantische brokkenpiloot van wie de zelfzuchtige keuzes uiteindelijk dramatische gevolgen hebben. In hoeverre dat de schilder een klootzak maakt, laat de film op een prettige wijze aan de kijker.

Toch overtuigt Bonnard, Pierre et Marthe als liefdesdrama niet helemaal. Ondanks het uitstekende spel van Cécile de France als Marthe de Meligny en Vincent Macaigne als Pierre Bonnard dringt de film nooit volledig door tot de kern van de relatie. Wat de twee geliefden zo tot elkaar aantrok, blijft na twee uur onaangeraakt.

Daar staat de prachtige cinematografie tegenover: kleurrijk en bij vlagen even speels met licht als het werk van de schilder zelf.